Formalistyczna wykładnia prawa; naruszenie prawa do sądu w skutek nadmiernego formalizmu
Zasada formalizmu procesowego Wykładnia prawa - zagadnienia ogólne
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Sądy ograniczyły się do stwierdzenia, że syndyk skorzystał z dyskrecjonalnego uprawnienia do rozwiązywania umów, a także, że to uprawnienie było przewidziane przez artykuł 72 § 4 Ustawy o upadłości (zob. powyżej ustępy 18, 20 i 22). Trybunał podniósł w szczególności, że sądy te nie uznały się za właściwe do osądzenia, czy decyzja syndyka spowodowała nadmierne i wykraczające poza normy obciążenie dla skarżącej oraz czy w przedmiotowej sprawie wystąpiła sprawiedliwa równowaga między interesem publicznym a prywatnym. W tych okolicznościach Trybunał uważał, że sądy włoskie okazały się właściwe jedynie w kwestii rozpatrzenia proceduralnej zgodności z prawem inkryminowanego środka, nie koncentrując się na konieczności jego zastosowania i proporcjonalności w świetle zasad wymienionych w artykule 1 Protokołu nr 1 do Konwencji, jak również wywiedzionych w orzecznictwie Trybunału (zob., mutatis mutandis, Sabanchiyeva i inni p. Rosji, nr 38450/05, § 154, z 6 czerwca 2013 r. oraz Al‑Nashif p. Bułgarii, nr 50963/99, § 123, z 20 czerwca 2002 r,), a skarżąca nie miała do dyspozycji skutecznego środka odwoławczego, by przedstawić swoją skargę na gruncie krajowym. W związku z tym doszło do naruszenia artykułu 13 Konwencji w związku z artykułem 1 Protokołu nr 1 do Konwencji.
Ceni przeciwko Włochom (Skarga nr 25376/06)
Standard: 4514
Trybunał wielokrotnie już stwierdzał, że wprowadzenie przez sądy krajowe nadmiernych wymogów formalnych w zakresie wniesienia środka zaskarżenia może skutkować pozbawieniem prawa dostępu do sądu. Ma to miejsce w przypadku, gdy zbyt formalistyczna wykładnia zgodności z prawem dokonana przez sąd faktycznie uniemożliwia rozpoznanie meritum wnoszonej skargi (Běleš i inni p.Republice Czeskiej, nr 47273/99, ETPCz 2002-IX ; Zvolský i Zvolská p. Republice Czeskiej, nr 46129/99, § 55, ETPCz 2002-IX; Efstathiou i inni p. Grecji, nr 36998/02, z dnia 27 lipca 2006 r.; Kemp i inni p. Luksemburgowi, nr 17140/05 z dnia 24 kwietnia 2008 r.).
Bar-Bau sp. z o.o. przeciwko Polsce (Skarga nr 11656/08)
Standard: 4476
Porównując z punktu widzenia procedury cywilnej sytuację procesową podmiotu reprezentowanego przez profesjonalnego pełnomocnika i sytuację przedsiębiorcy występującego w procesie samodzielnie, Trybunał uznał za niedopuszczalne - przez wzgląd na zasadę równości i prawo do sądu - wprowadzanie w stosunku do tego ostatniego tak "bezwzględnego, nadmiernego i nieznajdującego konstytucyjnego umotywowania" formalizmu. Trybunał respektuje swobodę ustawodawcy stanowienia odpowiednich procedur, nie może ona jednak polegać na wprowadzaniu rozwiązań arbitralnych, ponad miarę, a bez wystąpienia istotnych racji, ograniczających prawa procesowe strony. Tożsamy pogląd wyrażony został m.in. w wyrokach: z 13 stycznia 2004 r., sygn. SK 10/03, OTK ZU nr 1/A/2004, poz. 2, z 28 lipca 2004 r., sygn. P 2/04, OTK ZU nr 7/A/2004, poz. 72, z 20 września 2006 r., sygn. SK 63/05, OTK ZU nr 8/A/2006, poz. 108, z 2 października 2006 r., sygn. SK 34/06, OTK ZU nr 9/A/2006, poz. 118, z 20 maja 2008 r., sygn. P 18/07, OTK ZU nr 4/A/2008, poz. 61, z 1 lipca 2008 r., sygn. SK 40/07, OTK ZU nr 6/A/2008, poz. 101.
Ukształtowanie wymagań proceduralnych, które czynią uruchomienie postępowania nadmiernie utrudnionym, stanowi naruszenie prawa do sądu o charakterze pośrednim (zob. wyroki: z 12 marca 2002 r., sygn. P 9/01 OTK ZU nr 2/A/2002, poz. 14 i z 2 lipca 2003 r., sygn. K 25/01, OTK ZU nr 6/A/2003, poz. 60).
Wyrok TK z dnia 10 listopada 2009 r., P 88/08
Standard: 23805 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 3715 (pełna treść orzeczenia)