Zdolność prawna i sądowa spółki cywilnej w sądownictwie administracyjnym; status publicznoprawny

Przepis art. 7 § 1 Op stanowi, że podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. Wprawdzie pojęcie jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej nie zostało zdefiniowane w ustawie Ordynacja podatkowa, ale najszerzej ujmując są to wszelkie podmioty o zróżnicowanej formie organizacyjno-prawnej, które nie są osobami fizycznymi ani też osobami prawnymi. W szczególności zaliczyć do nich można spółki osobowe, w tym spółki cywilne (art. 860-875 kc).

Wszystkie uprawnienia i obowiązki wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym z 8 stycznia 1993 r. odnoszą się bezpośrednio do spółek cywilnych, a nie jej wspólników. Do spółki cywilnej, jako strony stosunku prawnopodatkowego kierowane są decyzje.

Pogląd ten zachował aktualność w świetle ww. unormowań ustawy o podatku od towarów i usług z 11 marca 2004 r. (wyrok NSA z 14 lutego 2001 r., I SA/Lu 1267/99; wyrok NSA z 12 października 2005 r., I FSK 168/05; wyrok NSA z 18 listopada 2008 r., I FSK 1374/07).

Jeżeli spółka cywilna jest podatnikiem na mocy przepisów ustawy podatkowej, w niniejszej sprawie - ustawy o podatku od towarów i usług, to tym samym jest ona stroną postępowania podatkowego na mocy art. 133 § 1 Op i do niej zgodnie z art. 211 Op powinna być skierowana decyzja określająca zakres obowiązku podatkowego.

Wyrok NSA z dnia 19 października 2011 r., I GSK 618/10

Standard: 38455 (pełna treść orzeczenia)

Obowiązek pracodawcy wynikający z art. 21 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych odnosi się do spółki cywilnej – jako pracodawcy, a nie bezpośrednio wspólników tej spółki. Inaczej mówiąc, jeżeli spółka cywilna zatrudnia pracowników, to jest ona pracodawcą w rozumieniu art. 3 Kodeksu pracy, a więc posiada zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych w zakresie stosunku pracy zatrudnionych pracowników, a tym samym posiada także zdolność sądową i procesową – stosownie do art. 460 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego.

Wejście w życie od 1 stycznia 2001 r. Prawa o działalności gospodarczej, według którego nie spółka cywilna, a wspólnicy mają status przedsiębiorców, nie spowodowało zmiany w prawie pracy. Na gruncie ustawy Kodeks pracy pracodawcą nadal może być spółka cywilna, a zatem do niej kierowane muszą być decyzje dotyczące publicznoprawnych obowiązków pracodawcy.

Wyrok NSA z dnia 3 lutego 2011 r., II FSK 838/10

Standard: 38454 (pełna treść orzeczenia)