Abuzywność postanowień regulaminów konkursowych
Przyrzeczenie nagrody konkursowej (art. 921 k.c.) Nieuczciwe warunki umowy zawarte z konsumentem w orzeczniczej praktyce
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Z uwagi na treść warunków kwalifikujących do konkursu oraz prestiżowy charakter nagrody, w ocenie Sądu niewątpliwie udział w Konkursie wiąże się z dla konsumenta z dużym zaangażowaniem, nie tylko majątkowym, ale również emocjonalnym i organizacyjnym. Sama Pozwana stwierdza, a Sąd Okręgowy opinię tę podziela, iż nagroda w postaci wejściówek imiennych na mecze piłki nożnej z udziałem reprezentacji Polski na EURO 2012 typu Gold nie może być oceniana wyłącznie przez pryzmat wartości pieniężnej. Dla wielu, a w ocenie Sądu- dla większości konsumentów przystępujących do Konkursu wartość i znaczenie tej nagrody wyrażać się będzie nawet nie tyle w jej wartości pieniężnej, ale w możliwości uczestniczenia w niepowtarzalnym wydarzeniu, zrealizowaniem marzeń, otrzymaniem szansy niedostępnej w drodze zwykłych transakcji rynkowych. Słusznie bowiem Pozwana zauważyła, iż popyt na tego rodzaju wejściówki znacznie przewyższał podaż, a bilety przyznawano w drodze losowania. Stąd decyzja przedsiębiorcy o zamiany nagrody na inną, nawet o zbliżonej wartości z pewnością spowodować mogła daleko idące perturbacje w życiu konsumenta, rozczarowanie, zawód, poczucie krzywdy. W ocenie Sądu z uwagi na wyżej opisany charakter przewidzianej nagrody przyznanie w jej miejsce innej, nie zrekompensuje interesów naruszonych tak istotną zmianą warunków Konkursu. Konsument zawierając takiej treści umowę nie wie przy tym, na jakie ryzyko się naraża. Sprzeczne z dobrymi obyczajami rozumianymi jako uczciwość, lojalność i rzetelność jest zastrzeżenie dla przedsiębiorcy uprawnienia do jednostronnej zmiany tak istotnych warunków konkursu. Umowa jest sformułowana w sposób niejasny i wprowadza niepewność co do treści stosunku prawnego, którego istotą jest konsensus stron. Przystępując do konkursu, konsument zna jego warunki i godzi się na nie, w takiej a nie innej treści – w żadnym razie nie powinno dochodzić do sytuacji, w której zmiana tych warunków odbywa się poza konsensem.
Podnoszona przez Pozwaną argumentacja, iż konieczność przyznania Uczestnikom innej nagrody, niż pierwotna może wiązać się z powodami niezależnymi od niej, związanymi z charakterem nagrody, nie znajdują odzwierciedlenia w treści wzorca. Wręcz przeciwnie, otwarta klauzula ważnych powodów umożliwia Pozwanej dowolną interpretację zaistniałych sytuacji faktycznych i zaliczenie tej grupy wielu zdarzeń, niezależnie od oceny konsumenta. Pozwana przerzuca na konsumentów ryzyko prowadzonej przez siebie działalności i przez wprowadzenie tego rodzaju zapisu do umowy może zniweczyć ich uprawnienia odszkodowawcze. To Pozwana bowiem, a nie konsumenci powinna ponosić ryzyko wystąpienia zdarzeń uniemożliwiających lub utrudniających wykonanie jej świadczenia. Sąd Okręgowy zważył, iż bez zakwestionowanego postanowienia, konsument mógłby realizować na zasadach ogólnych uprawnienia odszkodowawcze, zaś w świetle treści spornej klauzuli zaoferowanie zamiennika jest uprawnieniem przedsiębiorcy i nie konstytuuje jego odpowiedzialności z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania. Analizowana treść regulaminu w istocie pozbawia konsumenta możliwości realizowania roszczeń odszkodowawczych. Wymóg rzetelności w stosunkach gospodarczych uzasadnia, aby przedsiębiorcy wprowadzający do zapisów regulaminów szczegółowe dane o nagrodach, dokonali stosownego zabezpieczenia możliwości ich wydania.
Wyrok SO w Warszawie z dnia 31 października 2012 r., XVII AmC 2943/12
Standard: 38438 (pełna treść orzeczenia)
Nie może bowiem budzić wątpliwości pogląd, że postanowienia wzorca, które przyznają Bankowi uprawnienie do zakończenia stosunku prawnego w dowolnym momencie czy też uprawnienie do dowolnej zmiany warunków konkursu należy uznać za sprzeczne z samą naturą stosunku prawnego obligacyjnego, a tym samym słusznie są uznawane za abuzywne.
Nie może dojść do sytuacji w której konsument w ustalonym przez Bank czasie trwania konkursu, celem uzyskania nagrody podejmuje określone czynności, a następnie może zostać zaskoczony informacją, że konkurs został przerwany. Nie jest przy tym istotne to czy tenże konsument może zrezygnować z udziału w konkursie. To bowiem pozwany jako organizator konkursu przyjął na siebie zobowiązanie, że za wykonanie w ustalonych czasie określonych czynności, zostanie przyznana określona nagroda. Niewątpliwie takie działanie rażąco narusza interesy konsumenta narażając go na przykrość, zawód czy powodując przeświadczenie, iż podjęte czynności (dokonane transakcje) były zbędne. Takie zaś postępowanie nie może zostać uznane za zgodne z aprobowanymi w społeczeństwie obyczajami. Przyjętego stanowiska nie może podważyć także argument, iż uczestnik konkursu nie może wiedzieć, czy rzeczywiście nagrodę otrzyma. Owszem nie może on tego wiedzieć, ale biorąc udział w konkursie (podejmując wymagane czynności) może przypuszczać, że ma szansę nagrodę wygrać.
Również nie może dojść do sytuacji w której uczestnik Konkursu, licząc na otrzymanie określonej w Regulaminie nagrody, zostaje zaskoczony i po zakończeniu konkursu otrzymuje nagrodę inną. To zaś że ten produkt mający zastąpić wskazaną w Regulaminie nagrodę ma mieć podobne właściwości, funkcjonalność oraz podobną wartość nie zmienia faktu, że nie jest on tą samą rzeczą, która miała być nagrodą w konkursie, a której konsument oczekiwał. Ponadto tylko i wyłącznie w gestii przedsiębiorcy pozostawiona została ocena tego, że nowa rzecz mająca zastąpić pierwotną nagrodę, ma podobne właściwości, funkcjonalność oraz podobną wartość. Konsument nie ma na ten wybór żadnego wpływu i nie może go podważyć. Powyższe „umacnia” abuzywność przedmiotowego postanowienia. Zaistniała zatem nieusprawiedliwiona dysproporcja praw na niekorzyść konsumenta oraz nieusprawiedliwiona okolicznościami ochrona interesów przedsiębiorcy, który w sposób dowolny może dokonywać zmian w zakresie przyznawanych nagród.
Wyrok SN z dnia 21 grudnia 2011 r., VI ACa 873/11
Standard: 38432 (pełna treść orzeczenia)