Charakterystyka umowy renty
Umowa renty (art. 903 k.c.) Podatek od nieodpłatnej renty (art. 1 ust. 1 pkt 6; art. 6 ust. 1 pkt 8 i art. 12 u.p.s.d.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Przedmiotem umowy renty jest świadczenie okresowe wyrażone w pieniądzu bądź rzeczach określonych gatunkowo na rzecz drugiej strony umowy. Podkreśla się równocześnie, iż okresowość świadczeń w umowie renty jest jednym z istotnych elementów tej umowy. (...) Zauważa się przy tym, iż poszczególne świadczenia nie składają się na określoną z góry całość, decydujący jest bowiem element czasu, w którym są one wypłacane (por. M. Balwicka-Szczyrba [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. A. Sylwestrzak, LEX/el. 2023, art. 903). Element istotny umowy renty stanowi przede wszystkim zobowiązanie jednej ze stron do świadczeń okresowych w pieniądzu lub rzeczach oznaczonych co do gatunku na rzecz drugiej strony. Tylko taka umowa, która kreuje określony w ten sposób obowiązek, może być uznana za rentę (G. Sikorski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. J. Ciszewski, P. Nazaruk, LEX/el. 2023, art. 903.). Zobowiązanie się do świadczeń okresowych należy zgodnie z art. 903 k.c. do essentialia negotii umowy renty. Świadczenie okresowe polega na stałym dawaniu przez czas trwania stosunku prawnego pewnej ilości pieniędzy lub innych rzeczy zamiennych w określonych regularnych odstępach czasu, jednak nieskładających się na pewną z góry co do wielkości określoną całość (wyrok NSA z 17.05.2006 r., II FSK 715/05).
Wyrok NSA z dnia 6 czerwca 2023 r., III FSK 2160/21
Standard: 88009 (pełna treść orzeczenia)
Jak wskazuje się w doktrynie (M. Drela (red.), Renta w prawie polskim, Wrocław 2016, dostępne https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/79948) "Przedmiot renty powinien zawsze być świadczony okresowo. Zobowiązanie jednej strony do świadczeń okresowych stanowi cechę swoistą umowy renty. Świadczenia te mają więc polegać na stałym dawaniu w czasie trwania stosunku prawnego określonych przedmiotów w ustalonych, regularnych odstępach czasu. Świadczenia te nie składają się jednak na określoną z góry całość, ponieważ dla ostatecznej wysokości wszystkich świadczeń rentowych nie ma znaczenia ustalona w umowie suma, lecz element czasu. Należy więc podkreślić, iż nie mieści się w pojęciu renty świadczenie zobowiązanego do renty polegające na świadczeniu innych rzeczy lub w inny sposób niż określa to art. 903 k.c.
Na gruncie art. 903 k.c. nie spełnia wymagań ustawowych takie zobowiązanie, w którym świadczenie w pieniądzu czy rzeczach oznaczonych co do gatunku ma charakter jednorazowy czy określony jako jego wielokrotność. Zobowiązanie do świadczeń okresowych należy do essentialia negotii umowy renty.
Cechą umowy renty jest to, że nie można z góry określić sumy świadczeń, które otrzymać ma uprawniony, nawet wówczas, gdy umowa renty została zawarta na czas określony. Wynika to z istoty stosunku renty, gdyż ten jest źródłem zobowiązania rentodawcy do spełniania określonych co do wysokości świadczeń w określonych odstępach czasu, a nie do spełnienia świadczenia w z góry określonej kwocie, przy czym sposób jego spełnienia jest oznaczony w ratach.
Podobnie wskazuje się w orzecznictwie sądów administracyjnych. Jak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 17 maja 2006 r., II FSK 715/05 "zobowiązanie się do świadczeń okresowych należy zgodnie z art. 903 k.c. do essentialia negotii umowy renty. Świadczenie okresowe polega na stałym dawaniu przez czas trwania stosunku prawnego pewnej ilości pieniędzy lub innych rzeczy zamiennych w określonych regularnych odstępach czasu, jednak nie składających się na pewną z góry co do wielkości określoną całość. Takie rozumienie okresowości jest w literaturze z przedmiotu utrwalone od szeregu lat (por. R. Longchamps de Berier: Zobowiązania, Poznań 1948, s. 31; A. Ohanowicz: Zobowiązania. Zarys według kodeksu cywilnego. Część ogólna, Warszawa-Poznań 1965, s. 50-51; T. Dybowski: System prawa cywilnego, t. III, cz. 1, Prawo zobowiązań - część ogólna (praca zbiorowa), Ossolineum 1981, s. 102; Z. Radwański: System prawa cywilnego, t. III, cz. 2, Prawo zobowiązań - część szczegółowa, Ossolineum 1976, s. 950; Z. Radwański: Uwagi o zobowiązaniach trwałych (ciągłych) na tle kodeksu cywilnego, Studia Cywilistyczne t. XIII-XIV, s. 251-253). Świadczenie to nie może być świadczeniem z góry określonym co do wysokości (por. wyroki NSA: z dnia 29 września 2005 r., FSK 2266/04; z dnia 27 października 2005 r., FSK 2318/04). Wówczas bowiem jest to świadczenie jednorazowe płatne w ratach.
Wyrok WSA z dnia 11 grudnia 2019 r., III SA/Wa 740/19
Standard: 87998 (pełna treść orzeczenia)