Uprawnienia odbiorcy przesyłki (art. 785 k.c.)

z umowy o przewóz towarów, zawartej według postanowień Prawa przewozowego między nadawcą a przewoźnikiem, powstaje uprawnienie dla osoby trzeciej, którą jest odbiorca przesyłki. Wychodząc między innymi z tego założenia powszechnie przyjmuje się, że umowa przewozu jest swoistym, dostosowanym do specyfiki wykonywania przewozu, rodzajem umowy na rzecz osoby trzeciej. Oznacza to, że:

- po pierwsze, przyjęcie przesyłki i listu przewozowego przez odbiorcę jest czynnością dwustronną;

- po wtóre, odbiorca aż do momentu przyjęcia przesyłki i listu przewozowego nie jest stroną zobowiązaną wobec przewoźnika, ma natomiast prawo żądać we własnym imieniu, aby przewoźnik wydał mu przesyłkę i list przewozowy; uprawnienie to wynika z treści art. 785 k.c. w zw. z art. 90 Prawa przewozowego;

- po trzecie, jeżeli jednak odbiorca skorzysta ze swego uprawnienia do odbioru przesyłki i listu przewozowego, to w takim wypadku zobowiązuje się wobec przewoźnika do zapłaty należności wynikających z umowy o przewóz przesyłki;

- po czwarte, obowiązek opłacenia należności przewozowych, w tym nie zapłaconego przez nadawcę przewoźnego, przechodzi na odbiorcę dopiero z chwilą odbioru przez niego przesyłki wraz z listem przewozowym (art. 51 ust. 1 Prawa przewozowego).

Z tych ostatnich rozważań wypływa konkluzja, że wynikające z art. 51 ust. 1 Prawa przewozowego zobowiązanie odbiorcy przesyłki do zapłaty należności ciążących na przesyłce jest jego samoistnym zobowiązaniem wobec przewoźnika. Obejmuje ono obowiązek zapłaty należności obciążających przesyłkę, choćby ze stosunku prawnego, dla którego realizacji zawarto umowę przewozu, wynikało, że niektóre z nich będą obciążać nadawcę.

Wyrok SN z dnia 19 marca 1999 r., II CKN 231/98

Standard: 38089 (pełna treść orzeczenia)