Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe jako przedsiębiorca
Przedsiębiorca; działalność gospodarcza (art. 43[1] k.c.)
Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe są uznawane w orzecznictwie za przedsiębiorców – podmioty prowadzące działalność gospodarczą. Tak orzekł Sąd Najwyższy m. in. w dniu 21 stycznia 2011 r. (uchwała III CZP 125/10) wskazując, że zgodnie z art. 1 i 67 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2003 r., nr 188, poz. 1848 ze zm.) prowadzenie działalności gospodarczej jest podstawowym przedmiotem działania oraz racją bytu prawnego spółdzielni. Prowadzona jest ona w interesie członków na zasadach rachunku ekonomicznego, w celu zapewnienia im korzyści, przy czym ma ona charakter działalności gospodarczej tzw. bezwynikowej – nieobliczonej na zysk. Działalność taka nadal podporządkowana jest regułom ekonomicznym, a motyw zysku (zarobku) zastępowany jest motywem racjonalnego (ekonomicznego) gospodarowania, co oznacza zamiar uzyskania maksymalnego efektu - niekoniecznie zysku - przy danym nakładzie środków albo zamiar minimalnego zużycia tych środków w celu wykonania wyznaczonego zadania. Te obserwacje w pełni odnoszą się do spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, będących przecież szczególną postacią spółdzielni. Przymiot bycia przedsiębiorcą uzasadnia legitymację procesową pozwanego do udziału w postępowaniu, w sprawie o uznanie wzorca umowy za niedozwolony.
Wyrok SO w Warszawie z dnia 25 września 2012 r., XVII AmC 1765/11
Standard: 37996 (pełna treść orzeczenia)
Podzielić należy stanowisko wyrażone w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2011 r., III CZP 125/10, w myśl którego spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, utworzona i działająca na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r., jest przedsiębiorcą w rozumieniu art. 479[2] § 1 k.p.c.. Wskazano w nim m.in., że skoro SKOK jest spółdzielnią, to prowadzenie działalności gospodarczej jest podstawowym przedmiotem jej działania oraz racją bytu prawnego, działalność ta jest prowadzona w interesie członków na zasadach rachunku ekonomicznego w celu zapewnienia im korzyści. Kasy działają zatem w myśl zasady racjonalnego gospodarowania, osiąganie zysku (zarobku) wynika z charakteru realizowanych przez nie zadań i ustawowo określonego celu.
Powyższa tzw. działalność „non for profit” oznacza dopuszczalność prowadzenia działalności gospodarczej obliczonej nie na osiągnięcie zysku do podziału, tylko zysku przeznaczonego na cele określone w ustawie lub statucie, w tym pokrywanie kosztów funkcjonowania własnymi dochodami.
Wyrok SN z dnia 25 kwietnia 2012 r., II CSK 446/11
Standard: 56897 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 56893