Metoda ogólnego odesłania do przepisów o najmie

Regulacje dotyczące najmu i dzierżawy, znajdujące się w ramach jednego tytułu XVII księgi trzeciej kodeksu cywilnego, wiążą dość silnie dzierżawę z umową najmu. Podobieństwo prawnej konstrukcji obu tych umów pozwoliło ustawodawcy nie normować całej problematyki prawnej umowy dzierżawy, lecz posłużyć się metodą ogólnego odesłania do przepisów o najmie, która to instytucja została unormowana wyczerpująco. Zgodnie z treścią art. 694 k.c. do dzierżawy stosuje się odpowiednie przepisy o najmie, których nie powtórzono już w dziale II tytułu XVII księgi trzeciej kodeksu cywilnego, ograniczając się jedynie do ustanowienia w tym dziale norm odbiegających od reżimu prawnego najmu.

W doktrynie przyjmuje się, że prawodawca posługuje się taką techniką stanowienia prawa w odniesieniu do stosunków:

1) które chce w ten sam lub podobny sposób rozstrzygać;

2) które w ogóle mogą być normowane za pomocą tych samych przepisów prawa i

3) które tym samym, w jakimś przynajmniej stopniu wykazują podobieństwo.

Ta technika ustawodawcza zapobiegająca zbytniemu powiększeniu kodeksu nie nakazuje, oczywiście, mechanicznego stosowania przepisów, do których odsyła. W praktyce stosowanie "odpowiednio" przepisów, do których odesłano wymaga wnikliwego rozpatrzenia, w jakim zakresie i w jaki sposób należy je stosować. Mogą więc zachodzić trzy różne możliwości dotyczące stosowania poszczególnych przepisów, do których ogólnie odesłano, a mianowicie niektóre przepisy można stosować bez żadnej modyfikacji, inne trzeba odpowiednio modyfikować, jeszcze innych nie można w ogóle stosować.

Uchwała SN z dnia 2 kwietnia 1993 r., III CZP 39/93

Standard: 37907 (pełna treść orzeczenia)