Ekwiwalentność świadczeń w umowie darowizny; czynnością darma, nieodpłatna
Umowa darowizny (art. 888 k.c.) Umowa wzajemna (art. 487 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Nieodpłatność świadczenia polega na tym, że darczyńca nie otrzymuje w zamian za swoje świadczenie jakiegokolwiek świadczenia ekwiwalentnego od obdarowanego.
Czynnością darmą, a więc nieodpłatną, jest taka czynność, w której jedna ze stron dokonuje na rzecz drugiej strony przysporzenia, nie otrzymując w zamian korzyści majątkowej, stanowiącej ekwiwalent (równoważnik) tego przysporzenia.
Nie każdy przypadek zastrzeżenia korzyści wzajemnej podważa bezpłatny charakter przysporzenia. Obciążenia, które mają znikomą majątkową wartość w relacji do świadczenia darczyńcy i nie stanowią wyrazu częściowej nawet ekwiwalentności, z reguły nie rodzą wątpliwości co do oceny czynności jako darowizny. Za takim ujęciem przemawiają względy praktyczne (por. K. Mularski (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, t. II, red. M. Gutowski, 2016, komentarz do art. 888).
Ocenę powyższych kwestii należy przeprowadzić na podstawie wykładni oświadczeń woli (art. 65 k.c.). Przy ocenie nieodpłatności umowy należy mieć na względzie nie tylko badaną umowę, ale także inne związane z nią stosunki prawne (por. G. Karaszewski (w:) Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. J. Ciszewski, P. Nazaruk, LEX/el. 2021, art. 888). Ekwiwalent, o którym mowa, nie musi być ekwiwalentem stricte ekonomicznym.
Świadczenie darczyńcy musi być bezpłatne subiektywnie i obiektywnie, przy czym decydujące znaczenie należy przypisać zamiarowi stron (por. A. Janas (w:) Kodeks cywilny. Komentarz. Tom V. Zobowiązania. Część szczególna (art. 765–921(16)), red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2018, art. 888).
Wyrok NSA z dnia 15 grudnia 2021 r., III FSK 4532/21
Standard: 87571 (pełna treść orzeczenia)
Jeżeli przy porównaniu wzajemnych świadczeń zachodzi widoczna dysproporcja, taką czynność można potraktować jako tzw. darowiznę obciążliwą (negotium mixtum cum donatione), czyli darowiznę połączoną z częściową odpłatnością, która w tym przypadku polegała na bezpłatnym i dożywotnim korzystaniu z budynku przez M.W.
Wyrok SN z dnia 25 kwietnia 2017 r., V CSK 367/16
Standard: 70641 (pełna treść orzeczenia)