Ustanowienie służebności gruntowej w sprawie o zniesienie współwłasności

Ustanawiając służebność drogową w postępowaniu o zniesienie współwłasności (art. 212 § 1 k.c.) sąd powinien się kierować w zasadzie przesłankami przewidzianymi w art. 145 k.c. i mieć na uwadze przede wszystkim interes społeczno-gospodarczy wydzielonych nieruchomości. W omawianym postępowaniu nieruchomościami władnącymi i obciążonymi mogą być tylko nieruchomości powstałe z podziału co wynika z wykładni językowej przepisu art. 212 in fine k.c. Brak jest podstaw do wzywania do udziału w sprawie właścicieli innych gruntów także dlatego, aby nie przeciążać i tak wielowątkowego i skomplikowanego z innych względów postępowania działowego. Gdyby interes społeczno gospodarczy sprzeciwiał się wytyczeniu drogi po nieruchomości powstałej z podziału (a taki wątek w sprawie pojawił się) sąd w takim wyjątkowym wypadku mógłby zaniechać ustanowienia drogi koniecznej w tym postępowaniu a właściciel mógłby wystąpić z samodzielnym roszczeniem opartym na podstawie zawartej w art. 145 k.c.

Postanowienie SN z dnia 7 marca 2008 r., III CSK 328/07

Standard: 37096 (pełna treść orzeczenia)

Sąd dokonując podziału gruntu może obciążyć poszczególne jego części potrzebnymi służebnościami gruntowymi, a brak zgody wnioskodawcy i uczestników postępowania na ich ustanowienie nie może uzasadniać odstąpienia od podstawowego sposobu zniesienia współwłasności, to jest fizycznego podziału rzeczy.

Istnienie uprawnienia Sądu odnośnie do ustanowienia służebności drogi koniecznej dla umożliwienia dokonania fizycznego podziału nie uzasadnia jeszcze dopuszczalności zniesienia współwłasności w sposób określony w art. 211 k.c., jeżeli temu sposobowi zniesienia współwłasności sprzeciwiają się określone w tym przepisie negatywne przesłanki ustawowe, które występują w stanie faktycznym sprawy.

Postanowienie SN z dnia 15 lipca 1999 r., I CKN 88/98

Standard: 40682 (pełna treść orzeczenia)