Stosunek pracy prokuratora

Pozostawanie prokuratora w stosunku pracy oraz jego status jako pracownika w rozumieniu art. 2 k.p. nie budził i nie budzi żadnych wątpliwości ani w judykaturze, ani w piśmiennictwie. Stosunek ten, ze względu na obecność w nim, obok klasycznych cech stosunku pracy, także istotnych pierwiastków służbowych, jest zaliczany do stosunków służbowo-pracowniczych.

Stosunek pracy prokuratora jest stosunkiem wynikającym z mianowania, mającym podstawę w przepisach szczególnych (obecnie w stanowiącej tzw. pragmatykę służbową ustawie z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze), do którego w sprawach nieunormowanych w tych przepisach mają zastosowanie przepisy kodeksu pracy (art. 5 k.p.).

Takiej kwalifikacji nie stoi na przeszkodzie art. 91 Pr.prok., określający stosunek pracy prokuratora mianem „stosunku służbowego”, gdyż analiza dalszych przepisów jednoznacznie wskazuje, że stosunek ten jest w istocie stosunkiem pracy. Przykładowo, art. 101 § 1 stanowi, że w sprawach o roszczenia ze stosunku służbowego prokuratorowi przysługuje droga postępowania przed sądem właściwym dla spraw pracowniczych. Z kolei zgodnie z art. 130 w sprawach nieuregulowanych przepisami Prawa o prokuraturze stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (jedn. tekst: Dz.U. z 2018 r., poz. 1915 ze zm.), a w sprawach nieuregulowanych także w tej ustawie – przepisy kodeksu pracy. Nie można również pomijać, że w przepisach Prawa o prokuraturze występują pojęcia typowe dla stosunku pracy, np. czas (okres) pracy, a nie czas (okres) służby (art. 76 i 99), nieobecność w pracy (niezdolność do pracy) z powodu choroby (art. 115 i 117) itp.

Stosunek służbowy prokuratorów jest określany wprost jako stosunek pracy w przepisach regulaminu wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (np. § 89 lub § 95 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 kwietnia 2016 r., Dz.U. z 2017 r., poz. 1206), a także przez Prokuratora Generalnego w pismach procesowych składanych w sprawach wytaczanych przeciwko niemu przez prokuratorów (np. w sprawie zakończonej postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 lutego 2016 r., II SA/Wa 52/16, lub w sprawie zakończonym postanowieniem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 czerwca 2016 r., I OSK 1222/16, nie publ.). Identyczne stanowisko zajmuje w swych publicznych wystąpieniach Rada Główna Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury Rzeczypospolitej Polskiej (np. pismo z dnia 21 marca 2014 r., RG 20/14, skierowane do Rzecznika Praw Obywatelskich).

Jednolitością poglądów na ocenę stosunku służbowego prokuratora jako stosunku pracy (z pierwiastkami stosunku służbowego) charakteryzuje się także nauka oraz piśmiennictwo prawnicze. Oznacza to, że prokurator jest pracownikiem w rozumieniu art. 2 k.p., zatrudnionym na podstawie mianowania (verbum legis: powołania, określanego także niekiedy jako quasi-mianowanie). Jego obowiązki pracownicze zostały ustalone przez państwo w drodze ustawy, jednostronnie i imperatywnie, zatem strony – pracodawca ani pracownik – nie mogą kształtować wzajemnych stosunków według własnego uznania. Źródłem obowiązków prokuratora jest więc przede wszystkim pragmatyka służbowa, tj. Prawo o prokuraturze oraz wydawane na jego podstawie przez przełożonych czynności wykonawcze (m.in. zarządzenia, polecenia i wytyczne).

Uchwała SN z dnia 18 czerwca 2019 r., III CZP 101/18

Standard: 36090 (pełna treść orzeczenia)