Podpisanie pisma przez „spadkodawcę i dwóch świadków” albo przez „wszystkich świadków art. 952 § 2 k.c.
Spisanie oświadczenia spadkodawcy przez świadka albo osobę trzecią (art. 952 § 2 k.c.)
Sąd zgadza się z poglądem, że skoro w czasie przedmiotowego spotkania obecne były cztery osoby, to także pismo stwierdzające treść testamentu wszystkie cztery powinny podpisać, co wynika już z literalnego brzmienia art. 952 § 2 k.c. – pismo powinno zostać podpisane przez „spadkodawcę i dwóch świadków” albo przez „wszystkich świadków”. Jeśli spadkodawca nie mógł podpisać pisma, bowiem w momencie jego sporządzenia już nie żył, ustawa stawia wymóg podpisania się pod nim wszystkich świadków.
Wyrok SR Stare Miasto w Poznaniu z dnia 7 stycznia 2016 r., I Ns 663/15
Standard: 35790 (pełna treść orzeczenia)
Dla skuteczności pisma stwierdzającego treść testamentu ustnego nie jest konieczny podpis osoby uczestniczącej w akcie testowania, która – zgodnie z art. 956 i art. 957 § 1 k.c. – nie może być świadkiem przy sporządzaniu testamentu.
Termin „wszyscy” interpretowany literalnie oznacza, iż pismo stwierdzające treść testamentu ustnego powinni podpisać wszyscy obecni świadkowie, nawet jeżeli było ich więcej niż trzech,
Ustawodawca wprawdzie ustalił minimum trzech świadków, ale jednocześnie pozostawił spadkodawcy swobodę w zakresie uznania tej liczby za wystarczającą. Jeżeli spadkodawca powołuje większą liczbę świadków, to może to oznaczać, że swe zaufanie wiąże z udziałem wszystkich tych osób. W takiej sytuacji do stwierdzenia treści testamentu potrzebne są podpisy wszystkich świadków.
Świadkiem testamentu ustnego jest osoba, do której spadkodawca kieruje swoje oświadczenie, niezależnie od tego, czy była wyraźnie przywołana w charakterze świadka, mająca świadomość, że chodzi o sporządzenie testamentu, rozumiejąca treść oświadczenia spadkodawcy oraz obecna przez cały czas oświadczania woli przez testatora (por. uchwałę SN z dnia 21 marca 1966 r., III CO 9/66).
Skoro świadectwo osób wskazanych w art. 956 i 957 k.c. nie ma dla ustawodawcy odpowiedniej wartości dowodowej (wyłącza te osoby jako świadków), to trudno uzasadnić pogląd, że podpis takich osób jest potrzebny do stwierdzenia treści testamentu ustnego. Dodać należy, że brak podpisu osób wskazanych w art. 956 i 957 k.c., mimo że brały one udział w akcie testowania, nie zagraża ustaleniu autentyczności treści testamentu ustnego, gdyż obowiązuje wymóg podpisania pisma stwierdzającego tę treść przez wszystkie osoby, które mogły być i były świadkami.
Uchwała SN z dnia 26 kwietnia 2002 r., III CZP 22/02
Standard: 35791 (pełna treść orzeczenia)