Etyka dziennikarska
Dziennikarska służba i etyka(art. 10 Pr. Pras)
Artykuł 10 ust. 1 pr. pras. nakazuje dziennikarzowi działanie zgodne z etyką zawodową i zasadami współżycia społecznego, w granicach określonych przepisami prawa. W ramach tego obowiązku mieści się powinność poszanowania cudzych dóbr osobistych. Zakres tych obowiązków konkretyzuje art. 12 pr. pras., który obliguje do zachowania szczególnej staranności i rzetelności przy zbieraniu materiałów i ich wykorzystaniu.
Także w wypadku dokonywania krytyki osoby publicznej konieczne jest zachowanie standardów przewidzianych w art. 12 ust. 1 pkt 1 pr. pras. (por. np. wyrok SN z dnia 24 stycznia 2008 r., I CSK 338/07).
Wyrok SN z dnia 8 marca 2013 r., III CSK 189/12
Standard: 68782 (pełna treść orzeczenia)
O etyce w odniesieniu do dziennikarzy mówi art. 10 ust. 1 zd. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem "Dziennikarz ma obowiązek działania zgodnie z etyką zawodową i zasadami współżycia społecznego, w granicach określonych przepisami prawa". W takim kontekście etyka zawodowa jest utożsamiana z moralnością w ujęciu deontologicznym, dotyczącą obowiązków moralnych dziennikarza.
W potocznym, tradycyjnym rozumieniu informowanie etyczne to przede wszystkim przekazywanie prawdy. Nawet gdyby przyjąć, że kryterium prawdy jest wyłącznym miernikiem oceny poszanowania zasad etyki dziennikarskiej, konieczne jest uwzględnienie całokształtu okoliczności ocenianej sytuacji, w tym stopnia złożoności przekazywanej informacji, charakteru jej źródeł i sposobu jej rozpowszechnienia. Współcześnie proponuje się jednak, aby oprócz kryterium prawdy stosować kryterium społecznych skutków informowania. Jest to kryterium zarazem elastyczne i niedookreślone; pozostawia podmiotowi dokonującemu oceny dużą dozę luzu decyzyjnego. W konsekwencji jakiekolwiek ograniczenia wolności rozpowszechniania informacji dokonywane przy zastosowaniu wspomnianego kryterium muszą być poddane szczególnie rygorystycznej i drobiazgowej kontroli.
Istnieje wiele zbiorów zasad etyki dziennikarskiej począwszy od regulaminów wewnątrzredakcyjnych, poprzez kodeksy etyczne opracowane przez organizacje pozarządowe (np. Karta etyczna mediów i Dziennikarski kodeks obyczajowy, na straży których stoi Rada Etyki Mediów), aż po kodeksy deontologiczne i inne regulacje z zakresu etyki dziennikarskiej przyjmowane na szczeblu międzynarodowym. Spośród tych ostatnich należy wymienić w szczególności Deklarację meksykańską z 1980 r. oraz Międzynarodowy kodeks etyki dziennikarskiej UNESCO z 1983 r. Wyznaczają one standardy rzetelnego informowania, pozytywnie wpływają na kulturę wykonywania zawodu dziennikarza i pełnią bardzo ważną rolę edukacyjną w społeczeństwie demokratycznym.
Organ władzy publicznej nie powinien być wyposażany w kompetencję do podejmowania i inicjowania działań wiążących się z określaniem, jakie są zasady etyki dziennikarskiej, i z egzekwowaniem przestrzegania tych zasad.
Wyrok TK z dnia 23 marca 2006 r., K 4/06
Standard: 3632 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 47774