Skutki prawomocnego zatwierdzenia przez sąd uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia

Prawomocne zatwierdzenie przez sąd uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia, powoduje zmianę kręgu osób, co do których nabycie spadku zostało już stwierdzone. Stanowi ono samoistną przesłankę dokonania z urzędu zmiany prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku (postanowienie SN z dnia 6 lipca 2012 r., V CSK 313/11).

Uchwała SN z dnia 19 października 2017 r., III CZP 48/17

Standard: 35683 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z art. 690 § 2 k.p.c., dopiero prawomocne zatwierdzenie przez sąd uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia, powodujące zmianę kręgu osób, co do których nabycie spadku zostało już stwierdzone, stanowi samoistną przesłankę dokonania z urzędu zmiany prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Postępowanie w przedmiocie uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku uregulowane zostało w rozdziale 10 działu IV tytułu II księgi II części I kodeksu postępowania cywilnego, zatytułowanym "Inne sprawy spadkowe". Ustawodawca wyraźnie odgraniczył to postępowanie od innych postępowań spadkowych wyszczególnionych w rozdziałach 1-9, nadając mu przymiot samodzielnej sprawy spadkowej. Samodzielność tę podkreślił w art. 690 § 2 k.p.c., według którego jeżeli, co wymaga podkreślenia, po uprawomocnieniu się postanowienia o zatwierdzeniu uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku okaże się, że uległ zmianie krąg osób, co do których nabycie spadku zostało już stwierdzone, sąd z urzędu zmienia postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo uchyla zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia i orzeka w tym przedmiocie.

Postępowanie dotyczące tej zmiany toczy się przy zastosowaniu art. 669 - 678 k.p.c. Sądy orzekając w sprawie pominęły, że według 690 § 2 k.p.c., dopiero prawomocne zatwierdzenie przez sąd uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia, powodujące zmianę kręgu osób, co do których nabycie spadku zostało już stwierdzone, stanowi samoistną przesłankę dokonania z urzędu zmiany prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Postanowienie SN z dnia 7 listopada 2012 r., IV CSK 139/12

Standard: 35681 (pełna treść orzeczenia)