Cofnięcie wniosku o ściganie (art. 12 § 3 k.p.k.)
Wniosek o ściganie (art. 12 k.p.k.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Nie ma możliwości „konkludentnego” wyrażania zgody przez organ procesowy na cofnięcie wniosku o ściganie. W orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że podejmowana na podstawie art. 12 § 3 k.p.k. decyzja sądu o niewyrażeniu zgody na cofnięcie wniosku o ściganie powinna zawsze przybrać formę odrębnego postanowienia, wydanego przed rozpoczęciem przewodu sądowego i kontynuowaniem postępowania na rozprawie głównej. Taka forma decyzji sądu wykluczy dopiero jakąkolwiek wątpliwość, że mimo istnienia w aktach oświadczenia o cofnięciu wniosku o ściganie postępowanie jest dopuszczalne i nie wygasło prawo oskarżyciela do oskarżenia (por. postanowienie SA we Wrocławiu z dnia 4 sierpnia 2006 r., II AKz 393/06).
Nawet prawidłowo złożone oświadczenie woli osoby uprawnionej do cofnięcia wniosku o ściganie wcale nie powoduje w sposób automatyczny żadnej diametralnej zmiany sytuacji procesowej oskarżonego i może zostać skutecznie unicestwione w wyniku braku wyrażenia zgody ze strony sądu pierwszej instancji na to cofnięcie (por. postanowienie SN z dnia 1 lipca 2004 r., III KK 34/04)
Postanowienie SN z dnia 29 czerwca 2021 r., IV KK 109/21
Standard: 61864 (pełna treść orzeczenia)
Skoro żaden przepis ustawy procesowej nie określa, jaka ma być forma wyrażenia przez sąd zgody bądź braku zgody na cofnięcie wniosku o ściganie, to należy przyjąć, że decyzja sądu w tej kwestii może być wyrażona także w sposób dorozumiany. Rzecz jednak w tym, żeby nie było żadnych wątpliwości, że sąd rzeczywiście oceniał cofnięcie wniosku i podjął w tej kwestii decyzję.
Sprawa będzie oczywista, gdy sąd, mając oświadczenie o cofnięciu wniosku, skieruje sprawę na posiedzenie i nie wydając już odrębnego postanowienia o wyrażeniu zgody na takie cofnięcie, na podstawie art. 17 § 1 pkt 10 k.p.k. postępowanie w sprawie umorzy. Takie orzeczenie nie pozostawi wątpliwości, że sąd wyraził zgodę na cofnięcie wniosku. Natomiast postąpienie odwrotne, to jest kontynuowanie postępowania mimo złożenia w terminie oświadczenia o cofnięciu wniosku o ściganie nie jest już tak jednoznaczne. Sytuacja taka może oczywiście stanowić wyraz (co w zażaleniu wyłącznie przyjmuje prokurator) podjętej wcześniej decyzji sądu o niewyrażeniu zgody na cofnięcie wniosku, ale nie można wykluczyć, że będzie ona po prostu następstwem przeoczenia (niezauważenia przez sąd) cofnięcia wniosku o ściganie i nie będzie wyrażać negatywnej decyzji sądu w tej mierze.
Dlatego też Sąd Apelacyjny stoi na stanowisku, że podejmowana na podstawie art. 12 § 3 k.p.k. decyzja sądu o niewyrażeniu zgody na cofnięcie wniosku o ściganie powinna zawsze przybrać formę odrębnego postanowienia, wydanego przed rozpoczęciem przewodu sądowego i kontynuowaniem postępowania na rozprawie głównej. Taka forma decyzji sądu wykluczy dopiero jakąkolwiek wątpliwość, że mimo istnienia w aktach oświadczenia o cofnięciu wniosku o ściganie postępowanie jest dopuszczalne i nie wygasło prawo oskarżyciela do oskarżenia. Brak postanowienia w tej mierze, ale dopuszczenie przez sąd do rozpoczęcia przewodu sądowego i kontynuowanie postępowania, a następnie wyrokowanie o zarzutach dotyczących przestępstw ściganych na wniosek, mimo istnienia w aktach sprawy oświadczenia o cofnięciu wniosku o ściganie, które sąd miał na rozprawie, obliguje jednak przyjąć, że sąd konkludentnie nie wyraził zgody na cofnięcie wniosku o ściganie.
Postanowienie SA we Wrocławiu z dnia 4 sierpnia 2006 r., II AKz 393/06
Standard: 61865 (pełna treść orzeczenia)