Disc jockey jako twórca utworu zależnego

Przez pojęcie "modyfikacja" należy rozmieć taką zmianę lub przekształcenie utworów, w wyniku której dochodzi do stworzenia nowego przedmiotu ochrony utworu, składającego się z utworów połączonych techniką miksowania. W takim ujęciu modyfikowanie utworów stanowi opracowanie w rozumieniu art. 2 p.a.p.p. Z punktu widzenia podmiotu praw autorskich podstawowego znaczenia nabiera kwestia, komu należy przyznać prawo do stworzonej modyfikacji w sytuacji, gdy opracowania dokonuje podmiot inny niż autorsko uprawniony do pierwotnych wersji utworów.

Zdaniem Sądu Najwyższego, prawo autorskie do zmodyfikowanych techniką miksowania utworów przysługuje twórcy tej modyfikacji, a zatem prawo autorskie do modyfikacji (o cechach opracowania z art. 2 p.a.p.p.) powstaje na rzecz twórcy tej modyfikacji, mimo że już sama czynność modyfikowania stanowi ingerencję w monopol autorski. Dopiero wykorzystanie praw do tego opracowania, tj. rozporządzenie i korzystanie, zależy od zezwolenia podmiotu autorskich praw majątkowych do pierwotnych (wyjściowych) utworów.

W przypadku prezentacji przez disc jockeya utworów w zmiksowanej formie mamy do czynienia z konstrukcją prawną polegającą na uznaniu disc jockeya za twórcę utworu zależnego. W literaturze podkreślano, iż takie dzieło muzyczne jest dziełem zależnym. Określano je mianem "wiązanki utworów" lub "wiązanką melodii". Praca disc jockeya polega tu na wyborze, zestawieniu i zespoleniu w jedną całość kilku dzieł lub ich fragmentów, przy równoczesnym dokonaniu pewnych zmian w rytmice, tempie bądź stopniu melodyjności utworów. Taki rodzaj pracy nie może być uznany w świetle prawa autorskiego za działalność rutynową, szablonową, nie upoważniającą do ubiegania się o autorskoprawną ochronę. Element twórczości znajduje swoje odbicie już w samym planie - układzie, w zestawieniu poszczególnych utworów. Tworzone na tej zasadzie dzieła mogą egzystować samodzielnie lub wchodzić w skład większych form muzycznych. Ponadto zestawy zmiksowanych utworów niejednokrotnie są wydawane w postaci fonogramów, nabywcy zaś takich fonogramów nabywają je z uwagi na osobę disc jockeya. Dlatego też należy upatrywać w działalności disc jockeya wytworu indywidualnej myśli człowieka, którą charakteryzuje twórcza inwencja, samodzielność i oryginalność postaci wytworzonego dzieła.

Wyrok SN z dnia 5 marca 2002 r., II KKN 341/99

Standard: 35229 (pełna treść orzeczenia)