Obowiązek gminy utrzymania czystości chodnika przy drodze gminnej

Obowiązek utrzymania czystości chodnika przy drodze gminnej spoczywa na gminie.

Stosownie do art. 57 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz. U. Nr 3, poz. 6 ze zm.), obowiązek utrzymania czystości, polegający między innymi na oczyszczaniu ze śniegu, lodu i błota ulic, dróg i placów publicznych, ciąży na właścicielach i zarządcach nieruchomości, a także jednostkach organizacyjnych użytkujących tereny służące komunikacji publicznej.

Ustawa nie nałożyła obowiązków na właścicieli nieruchomości przylegających do dróg. W art. 58 cyt. ustawy zawarte zostało upoważnienie dla Rady Ministrów do określenia w drodze rozporządzenia szczegółowych obowiązków jednostek organizacyjnych i osób fizycznych, wynikających z art. 57. Artykuł 58 nie zawiera delegacji do nakładania obowiązków na właścicieli sąsiednich nieruchomości. Mimo to w § 10 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 września 1980 r. (Dz. U. Nr 24, poz. 91 ), wydanego na podstawie art. 58 cyt. ustawy, zapisano, że jednostki organizacyjne i osoby fizyczne będące właścicielami lub zarządcami nieruchomości położonych w granicach administracyjnych miast lub wsi zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez oczyszczanie ze śniegu, lodu, błota oraz z innych zanieczyszczeń chodników położonych wzdłuż nieruchomości i połowy szerokości jezdni na terenach miast i wsi o zwartej zabudowie, a także usuwanie śliskości w sposób wymagany przepisami, w odniesieniu do placu publicznego lub jezdni o szerokości powyżej 20 m - oczyszczanie i usuwanie śliskości z chodników i pasa jezdni o szerokości 5 m albo tylko z chodników, gdy ich szerokość przekracza 10 m.

Nałożenie dodatkowych, nie przewidzianych w ustawie, obowiązków przez akt rangi podustawowej, nie mający w tym zakresie umocowania w ustawie, ocenić trzeba jako niedopuszczalne. Stan prawny wynikający z art. 57 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska w części dotyczącej dróg publicznych uległ zresztą zmianie wskutek wejścia w życie ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 14, poz. 60 ze zm.). Artykuł 23 tej ustawy określa, do kogo należy m.in. utrzymanie dróg publicznych różnych kategorii. Utrzymanie dróg gminnych powierzono naczelnikom gmin (art. 23 ust. 4). W rozumieniu ustawy o drogach publicznych droga obejmuje także chodniki (art. 4 ust. 1 pkt 1), utrzymanie drogi zaś to także utrzymanie jej czystości, w tym - co w ustawie wyraźnie stwierdzono - odśnieżanie i zwalczanie śliskości zimowej (art. 4 ust. 1 pkt 10).

Uchwała SN z dnia 25 września 1996 r., III CZP 48/96

Standard: 35007 (pełna treść orzeczenia)