Stosowanie w drodze analogii przepisów o przedawnieniu roszczeń do terminów zawitych

Dostrzegając, że terminy zawite, wytworzone dla indywidualnych różnych przypadków, wymagają indywidualnego, swobodnego traktowania, zgodnie z naturą każdego z nich, rozważać należy jedynie odpowiednie stosowanie do terminów zawitych instytucji przerwy biegu ‎i zawieszenia biegu takiego terminu.

Wyrok SN z dnia 23 listopada 2022 r., II CSKP 467/22

Standard: 68753 (pełna treść orzeczenia)

Do terminów prekluzyjnych z woli ustawodawcy nie mają wprost zastosowania przepisy o przedawnieniu, co oznacza, że należy do ich przestrzegania podchodzić z większym rygoryzmem, a ich upływ wiąże się z innymi skutkami niż upływ terminu przedawniania, gdyż wygasza możliwość korzystania z uprawnienia, powoływania się na skutki, jakie miało wywołać albo dochodzenia jego ochrony.

Terminy zawite nie podlegają przywracaniu, przedłużaniu, skracaniu, przerwie i zawieszeniu biegu. Te konstrukcje prawne ustawodawca powiązał bowiem wyraźnie z przedawnieniem.

Uchwała SN z dnia 9 grudnia 2021 r., III CZP 112/20

Standard: 59100 (pełna treść orzeczenia)

Problem dopuszczalności stosowania do nich w drodze analogii przepisów o przedawnieniu, w szczególności reguł odnoszących się do przerwania i zawieszenia biegu przedawnienia, stanowi przejaw szerszego zagadnienia dopuszczalności stosowania tych przepisów w tej drodze do terminów zawitych w ogólności.

Różnorodność znanych obowiązującemu prawu terminów zawitych, ich niejednolity charakter i zróżnicowanie celów, którym służą, powoduje, że kwestię trzeba rozpatrywać oddzielnie w odniesieniu do konkretnego przypadku (por. uchwały SN z dnia 20 maja 1978 r., III CZP 39/77, z dnia 10 marca 1992 r., III CZP 10/92, wyrok SN z dnia 25 stycznia 2013 r., II CSK 317/12, postanowienie SN z dnia 28 września 2016 r., III CSK 329/15), przy uwzględnieniu każdorazowo poważnych różnic zachodzących między terminami zawitymi i przedawnieniem (por. co do tych różnic uchwałę SN z dnia 20 czerwca 2013 r., III CZP 2/13, wyrok SN z dnia 11 maja 2016 r., I CSK 304/15). W grę wchodzi także rozpatrywanie stosowania w drodze analogii przepisów o zawieszeniu lub przerwie biegu przedawnienia do terminów zawitych w zakresie, który może być ograniczony do niektórych z tych przepisów, stosownie do celu, jaki ma być osiągnięty (por. postanowienie SN z dnia 28 września 2016 r., III CSK 329/15).

Wyrok SN z dnia 13 kwietnia 2017 r., III CSK 134/16

Standard: 72713 (pełna treść orzeczenia)