Ujawnienie dowodów wymienionych w akcie oskarżenia (art. 387 § 5 k.p.k.)

Określenie "dowody wymienione w akcie oskarżenia" jednoznacznie wskazuje, że obejmuje ono także zeznania świadków. Nie można bowiem byłoby ograniczyć możliwości ujawnienia dowodów, o których mowa w tym przepisie, do zeznań tych tylko świadków, o których zaniechanie wezwania i odczytanie zeznań na rozprawie wnosił prokurator w trybie art. 333 § 2 k.p.k., czy też do "innych dowodów", wymienionych w art. 333 § 1 pkt 2 k.p.k.

Uznanie za ujawnione zebranych dowodów, w tym zeznań świadków, jest niezbędne do wydania wyroku, który musi opierać się na całokształcie ujawnionych okoliczności (art. 410 k.p.k.). Słusznie zauważa się w doktrynie, że przychylając się do wniosku, "sąd powinien uznać za ujawnione dowody wymienione w akcie oskarżenia (w trybie art. 333 § 1)", gdyż orzekał będzie na podstawie tych właśnie, a nie bezpośrednio przeprowadzonych dowodów.

Przy rozważaniu kwestii, czy dopuszczalne jest to także co do zeznań osób, którym przysługuje prawo odmowy zeznań, ale z niego nie skorzystały (mimo pouczenia), należy mieć na względzie treść art. 391 § 1 k.p.k. oraz dotychczasowy dorobek doktryny i orzecznictwa dotyczący tego problemu.

Powodem zaniechania ich przeprowadzenia jest przyspieszenie postępowania. Trzeba mieć na uwadze, że zaniechanie przeprowadzenia postępowania dowodowego następuje na wniosek oskarżonego, a przychylenie się przez sąd do tego wniosku wymaga zgody prokuratora i pokrzywdzonego. 

W tej sytuacji niemożność ujawnienia (…) zeznań świadka, który jest uprawniony do ewentualnej odmowy ich złożenia, niweczyłaby możliwość skazania oskarżonego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego. W każdym takim wypadku sąd nie mógłby przychylić się do wniosku oskarżonego o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie określonej mu kary bez przeprowadzenia postępowania dowodowego, zachodziłaby bowiem konieczność przeprowadzenia przynajmniej częściowo tego postępowania. To godziłoby w uprawnienia oskarżonego, skoro instytucja skazania bez przeprowadzenia postępowania dowodowego leży w jego interesie, gdyż uzyskuje on w ten sposób przywilej wnioskowania wysokości kary lub środka karnego 

Uchwała SN z dnia 21 marca 2000 r., I KZP 54/99

Standard: 34703 (pełna treść orzeczenia)