Koniec przerwy; sumowanie okresów przerwy

W Kodeksie postępowania karnego brak jest przepisu potwierdzającego tezę, że jeżeli na rozprawie przerwanej nie przeprowadza się dowodów i zarządza ponowną przerwę, to rozprawa przerwana „przechodzi” w rozprawę odroczoną (i powinna być w tej sprawie prowadzona od początku zgodnie z wnioskiem obrońców). Miarodajne w tej kwestii przepisy stanowią jedynie, że każdorazowa przerwa w rozprawie nie może trwać dłużej niż 35 dni (art. 401 § 2 k.p.k.), a w razie przekroczenia tego terminu rozprawę uważa się za odroczoną (art. 402 § 3 k.p.k.).

Przerwę w rozprawie kończą nie tylko czynności dowodowe sądu, lecz także czynności procesowe zmierzające do ustalenia czy zachodzą przeszkody do kontynuowania rozprawy; w przypadku stwierdzenia takiej przeszkody i ponownego przerwania rozprawy, okresy przerw nie podlegają sumowaniu, gdyż wobec zakończenia poprzedniej przerwy, termin następnej biegnie od początku.

Odmienne stanowisko pomija uregulowania zawarte w przepisach art. 381 i art. 182 k.p.k., opiera się na założeniu, że sąd dokonuje czynności na rozprawie tylko wtedy, gdy przeprowadza dowody, co oznacza w konsekwencji zredukowanie rozprawy do postępowania dowodowego, a to pozostaje w oczywistej sprzeczności z przepisami Kodeksu postępowania karnego – także innymi od wspomnianych wyżej, dotyczącymi np. głosów stron, których naruszenie może stanowić wyłączną przyczynę uchylenia wyroku (zob. wyrok SN z 23 lipca 1975 r. II KR 62/75).

Uregulowanie instytucji przerwy w rozprawie służy temu, aby w sprawach, które wymagają dłużej trwającego postępowania sądowego, instytucja ta mogła być stosowana. Problem nie polega więc na tym, jakie czynności podjęte na rozprawie po przerwie oznaczają zakończenie przerwy, bo to wynika z powołanych wyżej przepisów, lecz na tym czy okoliczności sprawy wymagały zarządzenia przerw, wobec czego nawet wielokrotne ich zarządzanie było uzasadnione, czy też czynności takiej dokonywano bez potrzeby doprowadzając do przewlekłości postępowania, co może zagrażać prawidłowości orzekania.

W przypadku braku przesłanek określonych w art. 401 § 1 k.p.k. lub innych przeszkód do kontynuowania rozprawy (określonych np. w art. 382 k.p.k.), bezzasadne zarządzenie przerwy lub przerw w rozprawie daje podstawę do podniesienia zarzutu naruszenia tych przepisów

Postanowienie SN z dnia 5 października 2004 r., II KK 121/03

Standard: 34080 (pełna treść orzeczenia)