Obrona konieczna (art. 343 § 1 k.c. i art. 423 k.c.)
Obrona konieczna i dozwolona samopomoc posiadacza (art. 343 k.c.) Okoliczności wyłączające bezprawność dłużnika (art. 423 i 424 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
W związku z prejudycjalnością skazującego wyroku karnego, jak wyżej wskazano, bez znaczenia pozostaje treść przepisu art. 423 KC w tym sensie, że działanie w ramach obrony koniecznej, pozostaje elementem ustalonych już przez sąd karny okoliczności popełnienia przestępstwa, sąd cywilny nie może zatem ponownie przesądzić, czy czyn pozwanego został popełniony w tego typu warunkach.
Prawomocny skazujący wyrok karny ma w postępowaniu cywilnym moc wiążącą tylko w zakresie ustaleń, co do popełnienia przestępstwa. Oznacza to, że sąd rozpoznający sprawę cywilną musi przyjąć, że skazany popełnił przestępstwo przypisane mu wyrokiem karnym. Związanie dotyczy ustalonych w sentencji wyroku znamion przestępstwa, a także okoliczności jego popełnienia, dotyczących czasu, miejsca, poczytalności sprawcy itp.
Zgodzić należy się z Sądem I instancji, że czyn pozwanego, którego skutkiem było pozbawienie życia A. S., miał charakter prawnie złożony, tj. dzielił się zasadniczo na fazę, w której pozwany działał w obronie koniecznej odpierając zamach na swoje zdrowie i życie, co było działaniem pozbawionym cech bezprawności, jak i fazę, w której dopuścił się ekscesu przekraczając granicę tej obrony, a tym samym czyniąc swoje zachowanie bezprawnym. Odpowiedzialny cywilnie jest on zatem za tą część swoich działań, które w sposób bezprawny doprowadziły do śmierci A. S.
Wyrok SA w Szczecinie z dnia 12 stycznia 2015 r., I ACa 650/14
Standard: 33663 (pełna treść orzeczenia)
Powód działał bezprawnie: usiłował dokonać kradzieży na szkodę pozwanego oraz uderzył pozwanego w głowę. Pozwany zaś działał w swojej obronie oraz w obronie swojego mienia, przeto działanie jego nie miało cech bezprawności. Sąd Apelacyjny przyjął zatem trafnie, że wyłączona jest - w takiej sytuacji - odpowiedzialność pozwanego za wyrządzoną powodowi szkodę.
Wyrok SN z dnia 7 marca 1997 r., II CKN 18/97
Standard: 65658 (pełna treść orzeczenia)