Wyrok z dnia 1997-03-07 sygn. II CKN 18/97

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CKN 18/97

Wyrok

z dnia 7 marca 1997 r.

Przewodniczący: sędzia SN J. Suchecki.

Sędziowie SN: B. Czech (sprawozdawca), S. Dąbrowski.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 7 marca 1997 r. na rozprawie sprawy z powództwa L. G. przeciwko B. L. o zadośćuczynienie, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 15 października 1996 r. sygn. akt (...)

1. oddalił kasację;

2. nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa - Kasa Sądu Wojewódzkiego w Kaliszu na rzecz adwokata B. W., tytułem zwrotu poniesionych kosztów zastępstwa procesowego powoda z urzędu w instancji kasacyjnej, kwotę 750 zł.

Uzasadnienie

Powód L. G. w pozwie z dnia 4 września 1991 r. wniósł o zasądzenie od pozwanego B. L.: 1) kwoty 970.000.000 (starych) zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdy, jakich doznał w wyniku pobicia go przez pozwanego dnia 21 maja 1989 r., 2) kwoty 3.250.000 (starych) zł tytułem zwrotu kosztów opieki sprawowanej przez matkę powoda w okresie choroby , 3) renty w kwocie 1.700.000 (starych) zł miesięcznie.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd Wojewódzki w Kaliszu wyrokiem z dnia 30 marca 1993 r. sygn. akt (...) zasądził od pozwanego na rzecz powoda 15.000.000 (starych) zł z ustawowymi odsetkami tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, oddalił powództwo w pozostałej części i orzekł o kosztach procesu.

Na skutek rewizji obu stron Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 9 września 1993 r. sygn. akt (...) uchylił powyższy wyrok i sprawę przekazał Sądowi Wojewódzkiemu do ponownego rozpoznania.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Wojewódzki wyrokiem z dnia 23 maja 1996 r. sygn. akt (...) oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanego 4.500 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania oraz nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa na rzecz adwokata B. W. 4.500 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego powoda z urzędu. Sąd Wojewódzki ustalił, że pozwany w czasie zajścia w dniu 21 maja 1989 r. działał w obronie koniecznej i w związku z tym nie ponosi winy za obrażenia cielesne jakich doznał powód.

Rewizję powoda od tego wyroku, wniesioną na podstawie art. 368 pkt 4 k.p.c. w brzmieniu sprzed dnia 1 lipca 1996 r., oddalił Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 15 października 1996 r. sygn. akt (...) i jednocześnie z urzędu obniżył przyznane adwokatowi B. W. wynagrodzenie do kwoty 2.750 zł oraz przyznał jej ze Skarbu Państwa wynagrodzenie za instancję rewizyjną w kwocie 750 zł.

Pełnomocnik powoda w kasacji, zarzucając naruszenie art. 423 k.c. przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania lub uchylenie obu wyroków i przekazanie sprawy Sądowi Wojewódzkiemu do ponownego rozpoznania, ewentualnie - o zmianę wyroku przez uwzględnienie powództwa, a ponadto przyznanie pełnomocnikowi powoda zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Sąd Najwyższy, zważył, co następuje:

Kasacja, wniesiona przez pełnomocnika powoda, oparta jest tylko na podstawie naruszenia prawa materialnego - art. 423 k.c. - (art. 393¹ pkt 1 k.p.c.), w jej uzasadnieniu zaś kwestionowana jest trafność poczynionych ustaleń.

W związku z tym należy przypomnieć, że dla oceny przez Sąd Najwyższy, rozpoznający kasację, trafności zarzutu naruszenia prawa materialnego (art. 393¹ pkt 1 k.p.c.), miarodajny jest stan faktyczny sprawy, na którego podstawie wydano zaskarżony wyrok (wyrok SN z dnia 6 lutego 1997 r. II CKN 88/96), jeśli równocześnie brak jest podstawy - z art. 393¹ pkt 2 k.p.c. - naruszenia przepisów postępowania, mającego istotny wpływ na wynik sprawy, przez np. poczynienie wadliwych ustaleń.

Ustalony w rozpoznawanej sprawie stan faktyczny pozwala przyjąć, że spełnione zostały przesłanki z art. 423 k.c., który stanowi, że nie jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną napastnikowi ten, kto działa w obronie koniecznej, odpierając bezpośredni i bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro własne lub innej osoby.

Powód działał bezprawnie: usiłował dokonać kradzieży na szkodę pozwanego oraz uderzył pozwanego w głowę. Pozwany zaś działał w swojej obronie oraz w obronie swojego mienia, przeto działanie jego nie miało cech bezprawności. Sąd Apelacyjny przyjął zatem (tak jak Sąd Wojewódzki) trafnie, że wyłączona jest - w takiej sytuacji - odpowiedzialność pozwanego za wyrządzoną powodowi szkodę.

Skoro zatem kasacja nie ma usprawiedliwionych podstaw, podlega oddaleniu (art. 393¹² k.p.c.).

Zwrot kosztów zastępstwa procesowego w instancji kasacyjnej przyznał Sąd Najwyższy pełnomocnikowi powoda na podstawie § 1, 2 pkt 1, § 3, 4 ust. 1, § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 sierpnia 1983 r. w sprawie zasad ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nie opłaconej pomocy prawnej udzielanej z urzędu (Dz. U. Nr 51, poz. 230) w zw. z § 10 ust. 2 pkt 8 i § 18 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 4 czerwca 1992 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie w postępowaniu przed organami wymiaru sprawiedliwości (Dz. U. Nr 48, poz. 220 ze zm.).