Odrzucenie pozwu przeciwko upadłemu wniesionego po ogłoszeniu upadłości

Pozew przeciwko upadłemu wniesiony po ogłoszeniu upadłości o należność dotyczącą jej masy podlega odrzuceniu.

Pozbawienie upadłego prawa zarządu, korzystania i rozporządzania majątkiem oraz objęcie tego majątku przez syndyka wynika z art. 20 § 1 i art. 90 prawa upadłościowego, a art. 60 tego prawa jest tylko procesową, i to daleko idącą konsekwencją wymienionych norm prawa materialnego. Chodzi tu jednak nie o analogię do pozbawienia upadłego zdolności sądowej, gdyż - jak słusznie podnosi się w części doktryny - nigdy on jej nie traci, lecz o niemożność rozpoznania przez sąd w określonym czasie określonych spraw cywilnych, czyli w istocie rzeczy o przejściowy brak drogi sądowej (art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c.).

Nie można też podzielić poglądu, że postępowanie upadłościowe stanowi sprawę w toku w rozumieniu art. 192 pkt 1 i art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. Celem tego postępowania nie jest bowiem rozstrzygnięcie o danym roszczeniu, lecz zaspokojenie wierzycieli poprzez likwidację masy upadłości i podział uzyskanych funduszy.

Nie można jednak wyłączyć możliwości, że wierzyciel w celu realizacji uprawnień wynikających z prawa upadłościowego pomyłkowo tylko wystąpi na drogę procesu. W takiej sytuacji Sąd Najwyższy podziela pogląd o stosowaniu normy art. 201 k.p.c., gdyż postępowanie upadłościowe jest szczególnym trybem postępowania sądowego. Pomyłka jednak musi być niewątpliwa, gdyż - jak wyżej wspomniano - inny jest cel postępowania upadłościowego niż rozpoznawczego, i jeżeli wierzyciel żąda rozpoznania sprawy w procesie równolegle do załatwienia w trybie upadłościowym lub wyraźnie nie chce w postępowaniu upadłościowym uczestniczyć - przekazanie sprawy do tego postępowania nie może mieć miejsca.

Uchwała SN z dnia 30 marca 1992 r., III CZP 22/92

Standard: 33065 (pełna treść orzeczenia)