Pojęcie "inne urządzenie" w rozumieniu art. 231 k.c.

Pojęcie "inne urządzenie", zawarte w hipotezie art. 231 § 1 k.c., nie obejmuje wybudowanego przez powoda ogrodzenia. Otóż, w celu objaśnienia tego pojęcia, należy przede wszystkim zwrócić uwagę, że zostało ono związane z pojęciem "budynek", co oznacza to, że nie chodzi o jakiekolwiek urządzenie, a więc każdy zespół elementów czy przyrządów stanowiących pewną całość w sensie technicznym, ale tylko o urządzenie "zbudowane", wzniesione przez człowieka na gruncie lub pod jego powierzchnią.

Można więc stwierdzić, że "inne urządzenie", w rozumieniu art. 231 § 1 k.c., to każdy obiekt budowlany nie będący budynkiem, a więc inny niż budowla trwale związana z gruntem, wydzielona z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych (murów, ścian), mająca fundamenty i dach. Takimi urządzeniami są więc mosty, tunele, sieci i instalacje techniczne, wieże i wolno stojące maszty, budowle ziemne, zbiorniki, grobowce murowane, itp. Trzeba podkreślić, że termin "budynek lub inne urządzenie" jest - w tym samym lub bardzo zbliżonym znaczeniu - używany w kodeksie cywilnym w wielu innych przepisach (art. 48, 151, 235, 239 § 2, art. 242, 243, 272, 273, 274, 279 albo 439).

W tym stanie rzeczy na pytanie, czy ogrodzenie posadowione na gruncie jest "innym urządzeniem", o jakim mowa w art. 231 § 1 k.c., odpowiedzieć należy twierdząco. 

Jeżeli wartość ogrodzenia znacznie przenosi wartość ogrodzonej działki, samoistny posiadacz może żądać, aby właściciel przeniósł na niego własność całej tej działki, a nie tylko gruntu zajętego przez podmurówkę.

Wyrok SN z dnia 19 lutego 1998 r., III CKN 375/97

Standard: 32273 (pełna treść orzeczenia)