Ponowne wszczęcie postępowania po prawomocnym umorzeniu (art. 21 u.p.n.)

Prawomocne umorzenie postępowania w sprawie nieletniego, w której stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu postępowania cywilnego - trybu nieprocesowego (art. 20 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich - Dz. U. Nr 35, poz. 228), nie stoi na przeszkodzie ponownemu wszczęciu postępowania w tej samej sprawie (art. 21 § 1 ustawy).

na gruncie przepisów kodeksu postępowania cywilnego formalna prawomocność orzeczenia sądowego nie pociąga za sobą w każdym wypadku jego prawomocności materialnej, to jest powagi rzeczy osądzonej. Co się tyczy w szczególności postanowień wydanych w postępowaniu nieprocesowym, to stosownie do przepisu art. 523 k.p.c. powagę rzeczy osądzonej przyznaje się jedynie postanowieniom orzekającym co do istoty sprawy. Prawomocne postanowienie o umorzeniu postępowania nie stanowi rozstrzygnięcia co do istoty sprawy, nie pociąga zatem za sobą powagi rzeczy osądzonej.

Nic nie stoi na przeszkodzie odpowiedniemu stosowaniu w omawianym zakresie przepisu art. 523 k.p.c. do postanowienia umarzającego postępowanie na podstawie przepisu art. 21 § 2 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Okoliczność bowiem, że umorzenie postępowania w sprawie nieletniego następuje, gdy brak podstaw do uznania, że wystąpiły okoliczności wskazane w art. 2 ustawy, a zatem przesłanki odmienne od przesłanek powodujących umorzenie postępowania nieprocesowego, nie odbiera takiemu postanowieniu charakteru orzeczenia, nie pociągającego za sobą jego prawomocności materialnej.

Konsekwencją zaś orzeczenia nie posiadającego waloru prawomocności materialnej jest dopuszczalność ponownego wszczęcia postępowania.

Uchwała SN z dnia 5 września 1984 r., III CZP 52/84

Standard: 32119 (pełna treść orzeczenia)