Odpowiedzialność komitenta względem nabywcy rzeczy za wady fizyczne rzeczy

Do odpowiedzialności komitenta względem nabywcy rzeczy oddanej do sprzedaży komisowej nie mają zastosowania przepisy o odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy także wtedy, gdy komisant wyłączył swoją odpowiedzialność za te wady na podstawie art. 770 k.c.

Roszczenia z tytułu rękojmi są uprawnieniami typu obligacyjnego wynikającymi ze stosunku obligacyjnego, nie zaś uprawnieniami rzeczowymi wynikającymi ze stosunku rzeczowego. 

Oznacza to, że przy umowie kupna-sprzedaży uprawnienia w zakresie rękojmi powstają po stronie kupującego w stosunku do sprzedawcy, nie zaś w stosunku do innej osoby, a w szczególności w stosunku do komitenta. 

Przy komisie sprzedaży stronami umowy są nabywca oraz komisant. W umowie tej nie uczestniczy komitent, który zostaje oddzielony od nabywcy przez komisanta. W umowie tej - jak to już wyżej zostało podkreślone - komisant działa w imieniu własnym (art. 765 k.c.). 

Z tego właśnie powodu między nabywcą a komitentem nie mogą powstać żadne roszczenia z tytułu rękojmi, te dwie osoby bowiem zostały oddzielone od siebie osobą komisanta działającego w imieniu własnym, nie zaś w imieniu komitenta.

Skoro zatem odpowiedzialność z tytułu rękojmi może powstać tylko między stronami umowy kupna-sprzedaży, przy umowie sprzedaży komisowej zaś umowa ta dochodzi do skutku między nabywcą a komisantem, przeto już ta okoliczność wyłącza możliwość rozważania odpowiedzialności komitenta za wady fizyczne rzeczy na podstawie przepisów o rękojmi. 

 Nie oznacza to jednak, że komitent nigdy nie ponosi odpowiedzialności względem nabywcy rzeczy. Odpowiedzialność ta nie może być wprawdzie oparta na przepisach o rękojmi, jednakowoż może wchodzić w grę na podstawie przepisów o czynach niedozwolonych, a nawet bezpodstawnego wzbogacenia. 

Wyrok SN z dnia 5 czerwca 1981 r., III CZP 27/81

Standard: 31841 (pełna treść orzeczenia)