Podział wkładu budowlanego w sprawie o podział majątku

Podział wkładu budowlanego w spółdzielczym zrzeszeniu budowy domów jednorodzinnych, wchodzącego w skład wspólności ustawowej małżeńskiej, może nastąpić również w ten sposób, że każdemu z małżonków przydziela się połowę wkładu budowlanego wraz z ekspektatywą nabycia prawa do połowy domu jednorodzinnego.

Sąd Najwyższy w wytycznych z dnia 30 września 1974 r. III CZP 1/74 wyjaśnił, że jeżeli przed powstaniem spółdzielczego prawa do lokalu w skład majątku wspólnego wchodzi wkład mieszkaniowy lub budowlany, sąd w sprawie o podział tego majątku może - stosownie do okoliczności - przyznać uczestnikom postępowania albo wierzytelność z tytułu wkładu lub wkład.

Jeżeli oboje małżonkowie nie zgadzają się na podział samego wkładu jako wierzytelności, lecz wyrażają gotowość uzyskania w przyszłości prawa do udziału we współwłasności przyszłego domu, wówczas przedmiotem podziału jest wkład łącznie z wiążącym się z tym wkładem prawem majątkowym.

W konsekwencji, w wypadku ukończenia budowy domu prawo własności do tego domu oraz odpowiednie prawo do gruntu może być przeniesione tylko na rzecz obojga małżonków. Tego rodzaju podział wkładu i wiążących się z nim praw majątkowych między obojga małżonków uznać należy za dopuszczalny. Wprawdzie nie prowadzi on do ostatecznego podziału majątku wspólnego, niemniej jednak przekształca dotychczasową współwłasność łączną na współwłasność w częściach do określonych składników majątkowych. Ponadto, w razie przeniesienia na obojga małżonków prawa własności do domu oraz odpowiedniego prawa do gruntu, nic nie stoi na przeszkodzie do wyjścia z niepodzielności przez ustanowienie w drodze zniesienia współwłasności odrębnej własności lokali, jeśli oczywiście taki podział jest możliwy. Gdyby zaś to nie było możliwe - wystąpienie o podział quoad usum.

Uchwała SN z dnia 2 lipca 1977 r., III CZP 50/77

Standard: 31337 (pełna treść orzeczenia)