Dochodzenie roszczeń alimentacyjnych z ustaleniem ojcostwa (art. 143 k.r.o.)

W myśl art. 143 § 1 k.r.o. możliwe jest równoczesne dochodzenie ustalenia ojcostwa małoletniego dziecka i roszczeń majątkowych wynikających ze stosunku prawnego ojcostwa. Przytoczony przepis stanowi, że jeżeli ojcostwo mężczyzny, który nie jest mężem matki, nie zostało ustalone, zarówno dziecko jak i matka mogą dochodzić roszczeń majątkowych związanych z ojcostwem tylko jednocześnie z dochodzeniem ustalenia ojcostwa.

Roszczenia majątkowe związane z ojcostwem obejmują roszczenie alimentacyjne małoletniego dziecka (art. 133 § 1 k.r.o.) oraz roszczenie matki małoletniego dziecka z tytułu wydatków związanych z ciążą i porodem oraz późniejszych kosztów utrzymania (art. 141 § 1 k.r.o.).

Powyższe roszczenia można uwzględnić wyłącznie w przypadku ustalenia ojcostwa, zatem nie mają samodzielnego charakteru. 

Wyrok SN z dnia 27 lipca 2021 r., I NSNc 131/20

Standard: 56673 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z przepisem art. 143 k.r.o., jeżeli ojcostwo mężczyzny, który nie jest mężem matki, nie zostało ustalone, zarówno dziecko, jak i matka mogą dochodzić roszczeń majątkowych związanych z ojcostwem tylko jednocześnie z dochodzeniem ustalenia ojcostwa. Przepis ten ma na myśli przypadek, gdy pozwanym w zakresie roszczeń majątkowych dochodzonych jednocześnie z żądaniem ustalenia ojcostwa jest domniemany ojciec.

Taką wykładnię należy uznać za usprawiedliwioną z tego przede wszystkim względu, iż nie można rozszerzająco interpretować przepisu wyjątkowego, a taki charakter ma przepis art. 143 k.r.o., który zezwala na dochodzenie roszczeń majątkowych jednocześnie z dochodzeniem ojcostwa, a zatem przed prawomocnym ustaleniem ojcostwa.

Wskazaną ocenę co do charakteru powyższego przepisu potwierdzają postanowienia art. 458 § 2 k.p.c., w myśl których w sprawie o ustalenie ojcostwa i związane z ojcostwem roszczenia majątkowe w razie śmierci domniemanego ojca postępowanie w części dotyczącej dochodzonych od niego roszczeń majątkowych podlega zawieszeniu do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy o ustalenie ojcostwa w wyniku jej rozpoznania po ustanowieniu kuratora, który w zakresie tego ustalenia wstępuje do sprawy w miejsce zmarłego (art. 456 § 2 k.p.c.).

Uchwała SN z dnia 21 kwietnia 1977 r., III CZP 12/77

Standard: 31311 (pełna treść orzeczenia)