Wyłączenie współuczestnictwa koniecznego czynnego przy dochodzeniu czynności zachowawczej (art. 209 k.c.)

W wypadku gdy roszczenie zmierza do zachowania wspólnego prawa współwłaścicieli (art. 209 k.c.), po stronie powodów nie zachodzi współuczestnictwo konieczne.

Na tle współwłasności może zachodzić też współuczestnictwo konieczne, gdy legitymacja procesowa przysługuje wszystkim współuczestnikom łącznie, np. przy zbyciu przedmiotu współwłasności. Nie zachodzi natomiast na tle współwłasności przypadek łącznej legitymacji czynnej, gdy jeden ze współwłaścicieli dochodzi - jak w niniejszej sprawie - odszkodowania za zniszczony budynek. Dochodzenie to ma charakter czynności zachowawczej w rozumieniu art. 209 k.c. Zmierza ono bowiem do ochrony przed możliwym niebezpieczeństwem, a przy tym ochrona ta dotyczy wspólnego prawa, chodzi więc w niej o interesy wszystkich współwłaścicieli. Każdy współwłaściciel zatem mógłby dochodzić tego roszczenia na rzecz wszystkich współwłaścicieli.

Sprzeciw pozostałych współwłaścicieli w dochodzeniu tego roszczenia, wyrażający się w odmowie wstąpienia do procesu w charakterze powodów, ma ten tylko skutek, że powód nie może domagać się odszkodowania co do części innych współwłaścicieli. Nie ma natomiast przeszkód do dochodzenia części odszkodowania odpowiadającej jego udziałowi we współwłasności.

W przypadku zatem gdy roszczenie zmierza do zachowania wspólnego prawa współwłaścicieli (art. 209 k.c.), po stronie powodów nie zachodzi współuczestnictwo konieczne.

Wyrok SN z dnia 20 października 1975 r., III CRN 288/75

Standard: 31080 (pełna treść orzeczenia)