Stosowanie norm prawa procesowego cywilnego w czasie

W przypadku norm proceduralnych nie istnieje właściwa prawu materialnemu (prawu podmiotowemu) zasada praw słusznie nabytych. W opozycji do tej zasady jest konstruowana zasada aktualności przepisów prawa formalnego, która dopuszcza m.in. zmianę trybu (sposobu) postępowania w jego toku, łącznie z «odbieraniem» instancji nawet po wniesieniu środka zaskarżenia. W wypadku zmiany prawa procesowego, o dalszym przebiegu postępowania, o uprawnieniach stron, zakresie środków zaskarżenia, sposobu ich rozpoznawania itd. często decyduje więc element czasu, a więc z punktu widzenia stron − element losowy (zob. uchwała SN z 17 stycznia 2001 r., III CZP 49/00; postanowienie SN z 18 kwietnia 2001 r., III CZ 10/01; wyroki NSA z 12 kwietnia 2013 r., II OSK 2492/11; z 25 października 2006 r., II GSK 154/06; z 3 lipca 2013 r., II OSK 587/12).

Postanowienie SN z dnia 23 lipca 2024 r., I NWW 161/24

Standard: 84965 (pełna treść orzeczenia)

W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalony jest pogląd, że użycie w przepisach intertemporalnych terminu „zakończenie postępowania w danej instancji” należy identyfikować z chwilą wydania orzeczenia kończącego postępowanie w tej instancji, a więc wyroku, postanowienia co do istoty sprawy lub innego rozstrzygnięcia trwale zamykającego drogę do wydania orzeczenia a nie innymi zdarzeniami procesowymi mającymi miejsce po zakończeniu postępowania w instancji (por. m.in. uchwały SN z dnia 25 października 2006 r., III CZP 74/06, z dnia 22 listopada 2006 r., III CZP 86/06, z dnia 24 stycznia 2007 r., III CZP 124/06, orzeczenie SN z dnia 25 lipca 1953 r., II C 609/53 oraz postanowienia SN z dnia 8 lutego 1968 r., II CZ 29/68, i z dnia 28 czerwca 2006 r., III CZ 36/06).

Uchwała SN z dnia 5 listopada 2021 r., III CZP 68/20

Standard: 57623 (pełna treść orzeczenia)