Brak wpływu ograniczeń egzekucyjnych z art. 1083 k.p.c. na zakres obowiązku alimentacyjnego

Przepis art. 135 § 1 k.r.o. nie daje podstaw do przyjęcia, by wzgląd na ograniczenia egzekucyjne przewidziane w art. 1083 § 1 k.p.c. mógł mieć wpływ na określenie wysokości alimentów. Zgodnie z art. 354 § 1 k.c. "dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego". Jeżeli chodzi o zobowiązanie z tytułu alimentów na rzecz dziecka, a więc zobowiązanie, którego realizacja pozostaje pod szczególną ochroną prawa, oznacza to, że dłużnik powinien rentę alimentacyjną płacić dobrowolnie, w określonym terminie i w pełnej wysokości. Przyjęcie - poza kryteriami określonymi w art. 135 k.r.o. - za podstawę określenia wysokości alimentów, należnych dziecku od rodzica, sumy, jaka ze względu na ograniczenie przewidziane w art. 1083 § 1 k.p.c. może być od niego przymusowo ściągnięta, stanowiłoby premię dla dłużnika uchylającego się od dobrowolnego wykonania zobowiązania, i to zobowiązania mającego zapewnić środki utrzymania dziecku niezdolnemu do samodzielnego utrzymania się.

Dlatego należy uznać, że wzgląd na okoliczności wskazane w przepisie art. 1083 § 1 k.p.c. nie ma wpływu na określenie wysokości alimentów, a w konsekwencji nie może stanowić podstawy powództwa z art. 138 k.r.o. To samo odnosi się do powództwa przewidzianego w art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., którego możliwość - w sensie pozytywnym - Sąd Wojewódzki rozważał.

W świetle art. 354 § 1 k.c. należy stwierdzić wreszcie, że nietrafny jest pogląd, iż powstanie zaległości - wobec stosowania przez organ egzekucyjny przepisu art. 1083 § 1 k.p.c. - nie zostało przez dłużnika zawinione. Zaległość ta nie powstałaby, gdyby dłużnik wykonywał zobowiązanie dobrowolnie, w terminie i w pełnej wysokości.

Uchwała SN z dnia 1 lipca 1974 r., III CZP 41/74

Standard: 30757 (pełna treść orzeczenia)