Związanie granicami apelacji sądu odwoławczego w sprawie o stwierdzenia nabycia spadku

W sprawie o stwierdzenie nabycia spadku sąd rewizyjny nie jest związany granicami rewizji ani zakazem uchylenia lub zmiany zaskarżonego postanowienia na niekorzyść uczestnika postępowania, który wniósł rewizję.

Przewidziane w art. 677 § 1 k.p.c. postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku ma charakter niepodzielny, powinno stwierdzać prawa do spadku wszystkich spadkobierców i wysokość ich udziałów, a więc stwierdzać dziedziczenie co do całości spadku. Zaskarżenie części tego orzeczenia jest zatem równoznaczne z zaskarżeniem go w całości. Skoro zaś, jak wyjaśniono, postępowanie dotyczące stwierdzenia nabycia spadku, jakkolwiek wszczyna się je na wniosek, toczy się - jeśli chodzi o zakres i treść rozstrzygnięcia - z zupełnym wyłączeniem dyspozycji uczestników, to usprawiedliwione jest w konsekwencji stwierdzenie, iż w postępowaniu wywołanym złożeniem przez jednego z uczestników rewizji od orzeczenia sądu I instancji, stwierdzającego nabycie spadku, sąd rewizyjny zobowiązany jest do kontroli z urzędu prawidłowości całego zaskarżonego orzeczenia, a nie tylko zaskarżonej części. Uzasadnione - w wyniku rewizji - uchylenie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku w zaskarżonej części powoduje zatem konieczność uchylenia tegoż postanowienia w całości. Uchylenie bowiem postanowienia jedynie w zaskarżonym zakresie prowadziłoby do formalnego uprawomocnienia się orzeczenia w pozostałej części, nie obejmującej stwierdzenia praw co do całości spadku, co kolidowałoby z kategoryczną normą art. 677 § 1 k.p.c.

Uchwała SN z dnia 26 października 1973 r., III CZP 13/73

Standard: 30651 (pełna treść orzeczenia)