Najbliżsi członkowie rodziny zmarłego w rozumieniu art. 446 § 3 i 4 k.c. (konkubinat)

Zadośćuczynienie z tytułu śmierci osoby bliskiej na rzecz najbliższych członków rodziny zmarłego (art. 446 § 4 k.c.) Konkubinat Odszkodowanie z tytułu pogorszenia się sytuacji życiowej najbliższych członków rodziny zmarłego (art. 446 § 3 k.c.)

Wyświetl tylko: SASNSOSR

Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.

Były małżonek może być uznany za najbliższego członka rodziny osoby zmarłej, jeśli mimo formalnego rozwiązania związku małżeńskiego, byli małżonkowie ponownie nawiązali pożycie małżeńskie rozumiane jako widoczne dla otoczenia, trwałe bliskie relacje osobiste, fizyczne, emocjonalne i gospodarcze, podobne do występujących w prawidłowo funkcjonującym małżeństwie (por. wyrok SN z dnia 18 lipca 2014 r., IV CSK 631/13). Wyłącza tę możliwość pozostawanie osoby zmarłej w nowym małżeństwie.

Fakt posiadania wspólnego dziecka, utrzymywanego i wychowywanego po rozwodzie przez oboje rodziców, działających dla dobra dziecka wspólnie i w porozumieniu, nie wystarcza do przyjęcia, że była żona jest najbliższym członkiem rodziny zmarłego w rozumieniu art. 446 § 4 k.c.

Wyrok SN z dnia 22 lutego 2018 r., I CSK 377/17

Standard: 65919 (pełna treść orzeczenia)

Do kręgu najbliższych członków rodziny zaliczyć należy niewątpliwie rodziców i dzieci zmarłego, ale również inne osoby pozostające w stosunkach rodzinnych ( a więc dalszych zstępnych i wstępnych, macochę lub ojczyma, konkubenta. Decydujące znaczenie ma faktyczny układ stosunków między konkretnymi osobami, a nie formalna kolejność pokrewieństwa wynikająca w szczególności z k.r.o. Oznacza to, że za najbliższego członka rodziny w rozumieniu powyższego przepisu art. 446 k.c. należy uznać osoby niepowiązane formalnymi stosunkami prawnorodzinnymi, o ile wykażą, że zmarły pozostawał z nimi w faktycznej szczególnej bliskości spowodowanej więzią uczuciową (por. wyrok SA w Gdańsku z dnia 13.11.2012r., VACa.(...)).

Pod pojęciem bliskości rozumieć należy więzy emocjonalne, a nie prawne. Dyskusyjnym problemem rozszerzenia pojęcia rodziny na związki nieformalne, w tym konkubinat, zajmował się Sąd Apelacyjny w Gdańsku. W uzasadnieniu orzeczenia z dnia 23 grudnia 2014r. w sprawie sygn. I ACa (...), wyrażony został pogląd, iż pojęcie to należy ujmować szeroko i w związku z tym, że konkubinat był związkiem wieloletnim, to trudno twierdzić, że związek taki nie jest rodzina w rozumieniu art. 446 k.c.

Wyrok SO w Słupsku z dnia 15 grudnia 2017 r., I C 84/17

Standard: 16458 (pełna treść orzeczenia)

Kodeks cywilny nie zawiera definicji własnej "najbliższych członków rodziny", zaś w judykaturze pojęcie najbliższych członków rodziny, jakim posłużył się ustawodawca w art. 446 § 4 k.c. ujmowane jest szeroko. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 27 czerwca 214r. w sprawie V CSK 445/13, pojęcie najbliższych członków rodziny obejmuje nie tylko rodziców i dzieci, ale też inne osoby, które z uwagi na konkretny układ stosunków faktycznych pozostawały w relacjach szczególnej bliskości, niezależnie od formalnej kolejności pokrewieństwa wynikającej z przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

W wyroku z dnia 13 kwietnia 2005 r. (sygn. akt IV CK 648/04) Sąd Najwyższy wskazał, że pokrewieństwo nie stanowi wyłącznego kryterium zaliczenia do najbliższych członków rodziny w rozumieniu art. 446 § 3 k.c.

Można zaaprobować definicję rodziny jako najmniejszej grupy społecznej, powiązanej poczuciem bliskości i wspólności, osobistej i gospodarczej, wynikającej nie tylko z pokrewieństwa. Oznacza to, że konkubenci i dzieci jednego z nich z poprzedniego związku de facto tworzą rodzinę, a tym samym winni zostać uznani za najbliższych jej członków. W orzeczeniu podkreślono, iż konkubinat znalazł trwałe miejsce w systemie ocen i norm moralnych współczesnego społeczeństwa, mając źródło w przeobrażeniach ustrojowych i gospodarczych, a także kulturowych, zwłaszcza w świadomości społeczeństwa. Orzeczenie to dotyczyło wprawdzie art. 446 § 3 k.c., jednakże znajduje zastosowanie także co do art.446§4 k.c., gdyż pojęcie "najbliższego członka rodziny" występuje tam w identycznym znaczeniu.

Najbliższym członkiem rodziny nie musi być więc krewny, a judykatura ukształtowała z biegiem czasu rozszerzający kierunek definiowania kręgu rodziny przyjmując, że uprawnionych do świadczeń należy wskazać po zbadaniu wszelkich okoliczności danego przypadku i nie ma uniwersalnego przepisu, który by określał kto zalicza się do rodziny. Decydujące dla zaliczenia do tego kręgu jest poczucie bliskości i wspólności, więzy emocjonalne i uczuciowe oraz ścisła wspólność gospodarcza, wynikające nie tylko z pokrewieństwa. O bliskości nie decydują wyłącznie względy pokrewieństwa lecz faktyczny układ stosunków łączących zmarłego z osobą żądającą świadczenia.

Aby ustalić, czy występujący o zadośćuczynienia jest najbliższym członkiem rodziny nieżyjącego sąd powinien sprawdzić, czy istniała dostatecznie mocna więź emocjonalna pomiędzy dochodzącym roszczenia a zmarłym (por. także wyroki SN z dnia 10 grudnia 1969 r., III PRN 77/69, czy z dnia 3 czerwca 2011 r., III CSK 279/10).

Wyrok SR w Gryfinie z dnia 18 kwietnia 2017 r., I C 202/15

Standard: 16973 (pełna treść orzeczenia)

Komentarz składa z 310 słów. Wykup dostęp.

Standard: 9618 (pełna treść orzeczenia)

Komentarz składa z 463 słów. Wykup dostęp.

Standard: 17211 (pełna treść orzeczenia)

Komentarz składa z 649 słów. Wykup dostęp.

Standard: 16461 (pełna treść orzeczenia)

Komentarz składa z 639 słów. Wykup dostęp.

Standard: 16460

Komentarz składa z 822 słów. Wykup dostęp.

Standard: 16459 (pełna treść orzeczenia)