Zawieszenie postępowania na zgodny wniosek stron (art. 178 k.p.c.)

Zgodnie z art. 178 k.p.c. sąd może zawiesić postępowanie na zgodny wniosek stron. Przepis ten, mający odpowiednie zastosowanie w postępowaniu nieprocesowym (art. 13 § 2 k.p.c.), stanowi wyraz zasady dyspozycyjności postępowania i jej materialnoprawnego podłoża, jakim jest autonomia woli stron. Dyspozycyjność ta podlega jednak ograniczeniu przez wzgląd na sprawny bieg postępowania (art. 6 k.p.c.), dlatego też wniosek stron nie jest wiążący dla sądu, który podejmuje decyzję kierując się tym, czy czasowe wstrzymanie biegu postępowania może okazać się obiektywnie korzystne z punktu widzenia jego końcowego rezultatu. Korzyść ta może polegać w szczególności na ugodowym załatwieniu sprawy (por. art. 10 k.p.c.) lub możliwości wykorzystania wyników innego postępowania, którego tok nie uzasadnia zawieszenia postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt 1-4 k.p.c.

Wyjście ze stanu zawieszenia postępowania wynikającego ze zgodnego wniosku stron nie następuje z urzędu, lecz wymaga inicjatywy strony ‎(art. 181 k.p.c.). Rozwiązanie to koresponduje z założeniem, że skoro wstrzymanie biegu postępowania jest wynikiem zgodnej woli stron, to również wyjście ze stanu zawieszenia wymaga odpowiedniej aktywności procesowej, przynajmniej jednej ze stron.

Długotrwałe powstrzymywanie się ze złożeniem wniosku o podjęcie postępowania nie prowadzi do jego podjęcia z urzędu przez sąd, lecz do jego umorzenia na zasadach określonych w art. 182 § 1-3 k.p.c. Ustawodawca traktuje w tym przypadku długotrwałą bezczynność stron (uczestników), jako wyraz braku zainteresowania kontynuowaniem postępowania (ius civile vigilantibus scriptum est), sankcjonując ów stan jego umorzeniem. 

Wyrok SN z dnia 19 czerwca 2020 r., II CSK 70/20

Standard: 62199 (pełna treść orzeczenia)

W razie złożenia wniosku o zawieszenie postępowania apelacyjnego na podstawie art. 178 k.p.c., to jest na zgodny wniosek stron, w tym zmierzający do potencjalnie ugodowego zakończenia sporu, (co wobec wydanego przez Sąd pierwszej instancji wyroku w sprawie o zachowek wymagałoby cofnięcia apelacji i pozwu oraz umorzenia postępowania na podstawie art. 355 § 1 k.p.c.), konieczna była szczególna roztropność procesowa Sądu drugiej instancji oraz uprzednia ocena takiego wniosku także w kontekście możliwości zaskarżenia wyłącznie przedmiotową skargą prima facie przewlekłego dotychczasowego postępowania, ale także przewlekłości rozpoznania apelacji od wyroku Sądu pierwszej instancji w nieskomplikowanej sprawie o zachowek. Nie podlega kwestii, że zaskarżony "banalny" proces o zachowek bez wątpienia toczy się przewlekle, bo nadal oczekuje na dokonanie prawomocnego osądu już ponad 5 i pół roku.

Postanowienie SN z dnia 9 lutego 2017 r., III SPP 1/17

Standard: 62888 (pełna treść orzeczenia)