Podjęcie egzekucji na nowo w sprawach o naruszenie posiadania (art. 817 k.p.c.)

Art. 817 k.p.c. mieści się w tytule I księgi drugiej k.p.c., obejmującym przepisy ogólne o egzekucji. Stanowi on wyjątek od zasady, że tytuł wykonawczy po ukończeniu postępowania egzekucyjnego przez wyegzekwowanie świadczenia nie może już stanowić podstawy dalszej egzekucji. Przepis ten w sprawach o naruszenie posiadania umożliwia, pomimo ukończenia egzekucji, podjęcia na nowo egzekucji na podstawie tego samego tytułu wykonawczego, jeżeli dłużnik ponownie, tzn. po ukończeniu egzekucji, dokonał zmiany sprzecznej z treścią tego tytułu.

Przepis ten ma niewątpliwie na celu zapobiegnięcie mnożeniu procesów posesoryjnych, umożliwia bowiem usuwanie w uproszczonej drodze dalszych naruszeń, gdyby dłużnik po przeprowadzeniu egzekucji samowolnym działaniem dokonał ponownej zmiany stanu posiadania, sprzecznej z treścią tytułu wykonawczego.

Ta słuszna myśl legislacyjna, zrealizowana w dyspozycji art. 817 k.p.c., stworzyła więc nowy stan prawny w porównaniu ze stanem obowiązującym do 31 grudnia 1964 r. Skoro jednak równocześnie został utrzymany dotychczasowy art. 838 k.p.c. w brzmieniu obowiązującego obecnie art. 1051 k.p.c., to z tego należy wyprowadzić wniosek, że art. 817 k.p.c. dotyczy innych stanów faktycznych, nie objętych dyspozycją art. 1051 k.p.c.

Art. 817 k.p.c. dotyczy w zasadzie egzekucji wyroków wydanych w sprawach o naruszenie posiadania, które orzekają o przywróceniu stanu posiadania (przywrócenie stanu posiadania rzeczy ruchomej, nieruchomości, pomieszczenia, przygranicznego pasa gruntu itp.).

Art. 817 k.p.c. nie odnosi się natomiast do egzekucji wyroków wydanych w postępowaniu posesoryjnym, które orzekają tylko o zaniechaniu naruszeń, jak to miało miejsce w niniejszej sprawie. Do egzekucji bowiem takich wyroków przewidziany jest szczególny sposób egzekucji, określony dyspozycją art. 1051 i nast. k.p.c. Ten szczególny sposób egzekucji unormowany jest całościowo, nie ma więc potrzeby stosowania art. 817 k.p.c. zamieszczonego w przepisach ogólnych.

Powyższe rozumowanie prowadzi do wniosku, że art. 817 k.p.c. nie ma zastosowania do egzekucji świadczeń określonych w art. 1051 k.p.c., wobec czego wierzyciel składający dalszy wniosek o przeprowadzenie egzekucji w trybie art. 1051 k.p.c. nie jest ograniczony trzymiesięcznym terminem przewidzianym w art. 817 k.p.c.

Uchwała SN z dnia 14 listopada 1967 r., III CZP 80/67

Standard: 29694 (pełna treść orzeczenia)