Tajemnica przysposobienia (art. 73 p.a.s.c.)
Przysposobienia dziecka a dopuszczalność ustalenia ojcostwa (art. 124[1] k.r.o.) Przysposobienie pełne (art. 121 k.r.o.) Orzeczenie o przysposobieniu i tryb postępowania (art. 117 k.r.o. i art. 586 k.p.c.) Ochrona życia rodzinnego (art. 47 Konstytucji i art. 23 k.c.) Prawo o aktach stanu cywilnego Ochrona tajemnicy w procesie cywilnym (art. 261 § 2 k.p.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Rzeczpospolita Polska podpisała Europejską Konwencję o przysposobieniu dzieci, której art. 20 stanowi, że:
1. Należy wydać przepisy umożliwiające orzeczenie przysposobienia bez ujawniania rodzinie dziecka tożsamości przysposabiającego.
2. Należy wydać przepisy nakazujące lub umożliwiające prowadzenie postępowania o przysposobieniu z wyłączeniem jawności.
3. Przysposabiający i przysposobiony powinni mieć prawo uzyskania dokumentów z aktu stanu cywilnego stwierdzających fakt, datę i miejsce urodzenia przysposobionego, nie ujawniających jednak wprost faktu przysposobienia ani tożsamości rodziców naturalnych.
4. Akta stanu cywilnego będą przechowywane i odpisy z nich wydawane co najmniej w taki sposób, aby osoby nie mające w tym interesu prawnego nie mogły dowiedzieć się, że dana osoba była przysposobiona, albo jeżeli ten fakt jest znany - ustalić tożsamości rodziców naturalnych.
Przepisy art. 73 p.a.s.c., zapewniają możliwie pełną tajemnicę przysposobienia pełnego. Dotychczasowego aktu urodzenia przysposobionego nie skreśla się, ale wpisuje się do niego wzmiankę dodatkową o sporządzeniu nowego aktu urodzenia; dotychczasowy akt urodzenia przysposobionego nie podlega ujawnieniu i nie wydaje się z niego odpisów, chyba że zażąda tego sąd w związku ze sprawą. Należy jednak zauważyć, że również w przypadku przysposobienia pełnego jest możliwość zapoznania się przez dziecko z danymi rodziców biologicznych.
Zgodnie z art. 73 ust. 3 p.a.s.c., jest możliwe udostępnienie odpisu zupełnego dotychczasowego aktu urodzenia oraz dokumentów z akt zbiorowych rejestracji stanu cywilnego dotyczących dotychczasowego aktu urodzenia, którego to ujawnienia może żądać przysposobiony po uzyskaniu pełnoletności (jak wynika zresztą z akt sprawy, skarżąca z takiego uprawnienia skorzystała). Wprowadzona regulacja ma na celu zachowanie w tajemnicy przysposobienia, ale z drugiej strony stanowi gwarancję realizacji prawa dziecka do poznania rodziców. Ochrona tajemnicy przysposobienia nie ma zatem w polskim prawie charakteru bezwzględnego.
Wyrok WSA z dnia 19 stycznia 2024 r., III SA/Łd 460/23
Standard: 79912 (pełna treść orzeczenia)
Przysposobienie tworzy nowy stan cywilny dziecka i przysposabiającego jako jego rodzica. Stan ten lokuje się w sferze prywatności życia rodzinnego i podlega z tego tytułu ochronie prawnej, należnej prywatności i życiu rodzinnemu człowieka. Ochronie prywatności w wypadku adopcji służą specyficzne środki. Ochrona jest szczególnie nasilona w wypadku adopcji pełnej, której specyfika polega na wprowadzeniu regulacji zacierających ślady biologicznego pochodzenia dziecka i stwarzających fikcję jego naturalnego pochodzenia od przysposabiających, czemu służy utajnienie tożsamości adoptujących -postępowania adopcyjne przeprowadzane jest bez udziału rodziców biologicznych, sporządzony zostaje nowy akt urodzenia przysposobionego, w którym jako jego rodzice widnieją przysposabiający, przysposabiający pozostają w założeniu jedynymi uprawnionymi do powiadomienia dziecka o tym, że nie jest ich naturalnym potomkiem i przyznaniu przysposobionemu prawa do niezależnego od woli przysposabiających ustalenia swojego prawdziwego pochodzenia dopiero po uzyskaniu pełnoletności.
Te gwarancje dyskrecji adopcyjnej nie świadczą jednak o istnieniu szczególnego dobra osobistego przysposabiających i przysposobionego, lecz o dbałości ustawodawcy o zapewnienie im wsparcia w budowie prawidłowo funkcjonującej rodziny.
Ochrona prywatności rodziny adopcyjnej, której służy tajemnica adopcji, jest dobrem osobistym analogicznym do prywatności życia rodzinnego w rodzinie nieadopcyjnej, podlega bezwzględniej ochronie przed bezprawnym naruszeniem. Ujawnienie danych osobowych i adresowych bez uzasadnienia prawnego stanowi naruszenie prawa do prywatności (por. wyrok SN z dnia 15 lutego 2008 r., I CSK 358/07), a w skrajnych sytuacjach - miru domowego pojmowanego jako prawo spokojnego i bezpiecznego korzystania z mieszkania.
Wyrok SN z dnia 6 lutego 2018 r., IV CSK 60/17
Standard: 29315 (pełna treść orzeczenia)