Osoba prawna jako pełnomocnik procesowy

Osoba prawna sprawująca zarząd majątku lub interesów strony może być jej pełnomocnikiem procesowym.

Z przepisów cywilnego prawa materialnego wynika, że - lege non distinguente - osoba prawna może być pełnomocnikiem. Chodzi jednak o to, czy z przepisów prawa procesowego nie wynika bezpośrednio lub pośrednio, że osoba prawna nie może być pełnomocnikiem procesowym.

Okoliczność, że pełnomocnik procesowy działa w procesie osobiście, a w szczególności wypowiada na rozprawie ustnie wioski, twierdzenia i poglądy prawne, mogłaby nasunąć przypuszczenie, że osoba prawna, nie mając możliwości fizycznego działania, nie może eo ipso być pełnomocnikiem procesowym. Pogląd taki wynikałby jednak z przeoczenia, że osoba prawna może - tak samo jak osoba fizyczna - działać "osobiście". Osoba prawna działa mianowicie przez swoje organy (art. 37 p.o.p.c.), a działanie organu jest - także w procesie - działaniem samej osoby prawnej. W tym też znaczeniu osoba prawna będąca stroną procesową może - tak samo jako osoba fizyczna - być np. wezwana do osobistego stawiennictwa (art. 222 k.p.c.) i może być przesłuchana w trybie dowodu z przesłuchania stron (por. orz. S.N. z 30.V.1961 r.). Skoro zatem osoba prawna może w procesie działać "osobiście", gdy sama jest stroną, to sama istota osoby prawnej nie wyłącza możliwości, by była ona pełnomocnikiem procesowym.

Uchwała SN z dnia 23 września 1963 r., III CO 42/63

Standard: 29110 (pełna treść orzeczenia)