Interwencja uboczna w sprawie o unieważnienie małżeństwa z powodu bigamii

Unormowanie zawarte zarówno w kodeksie postępowania cywilnego jak i w prawie rodzinnym nie przeciwstawiają się dopuszczeniu w procesie o unieważnienie małżeństwa bigamicznego interwencji ubocznej ze strony spadkobierców zmarłego w toku procesu powoda, którego współmałżonek zawarł ponowne małżeństwo pomimo pozostawania z powodem w poprzednio zawartym związku małżeńskim.

Ujęcie w art. 13 § 2 k.r.o. kręgu osób uprawnionych do żądania unieważnienia małżeństwa bigamicznego jest - niezależnie od ewentualnych innych argumentów - wystarczające do tego, aby w takiej sprawie interwencji ubocznej nie ograniczać jedynie do osób, których interes w unieważnieniu małżeństwa bigamicznego ma charakter wyłącznie osobisty.

Przepisy o interwencji ubocznej (art. 76-83 k.p.c.) nie przewidują w tym względzie jakichkolwiek ograniczeń, natomiast szerokie ujęcie w art. 13 § 2 k.r.o. kręgu osób uprawnionych do żądania unieważnienia małżeństwa bigamicznego jest - niezależnie od ewentualnych innych argumentów - wystarczający do tego, aby w takiej sprawie interwencji ubocznej nie ograniczać jedynie do osób, których interes w unieważnieniu małżeństwa bigamicznego ma charakter wyłącznie osobisty.

Z prawidłowej wykładni art. 13 § 3 k.r.o. wynika, że w wypadku ustania poprzedniego małżeństwa wskutek śmierci osoby, która zawarła małżeństwo bigamiczne, i późniejszej śmierci współmałżonka tej osoby z poprzedniego małżeństwa uprawnionymi do żądania unieważnienia małżeństwa bigamicznego są spadkobiercy tego współmałżonka. Ich interes prawny polega na tym, że uwzględnienie powództwa ma niewątpliwy wpływ na zakres ich uprawnień, jako następców prawnych później zmarłego współmałżonka, wynikających z dziedziczenia przez niego po wcześniej zmarłym małżonku, który zawarł ponowne małżeństwo pomimo pozostawania w związku małżeńskim. Interes taki jest niewystarczający, z omawianego bowiem art. 13 § 2 k.r.o. w żadnym razie nie wynika intencja ograniczenia uprawnień, gdy chodzi o wytoczenie powództwa, tylko do osób, których interes prawny ma charakter niemajątkowy. Jeżeli tak, to nie ma podstawy, aby inaczej traktować wspomnianych spadkobierców, jeśli chodzi o ich udział w procesie o unieważnienie małżeństwa bigamicznego w charakterze interwenientów ubocznych.

Postanowienie SN z dnia 15 kwietnia 1971 r, I CZ 49/71

Standard: 28973 (pełna treść orzeczenia)