Stwierdzenie braku podstaw do pozbawienia władzy rodzicielskiej (skład, forma)

Sąd, rozpoznając sprawę o pozbawienie władzy rodzicielskiej w składzie jednego sędziego i dwóch ławników, wydaje w tym samym składzie orzeczenie kończące postępowanie także wówczas, gdy stwierdza brak podstaw do pozbawienia władzy rodzicielskiej i rozstrzygnięcie ogranicza do wydania zarządzeń przewidzianych w art. 109 k.r.o.

Uchwała SN z dnia 5 listopada 1973 r., III CZP 67/73

Standard: 28962

Jeżeli sąd opiekuńczy po przeprowadzeniu wszczętego z urzędu postępowania nieprocesowego o pozbawienie władzy rodzicielskiej dojdzie do przekonania, że brak jest merytorycznych przesłanek do pozbawienia rodzica tej władzy, powinien dać temu wyraz w sentencji postanowienia, a nie umarzać postępowanie. Od takiego postanowienia, jako zawierającego orzeczenie co do istoty sprawy, przysługuje – niezależnie od jego formy – rewizja [obecnie: apelacja] (art. 518 k.p.c.).

Zgodnie z treścią art. 355 § 1 k.p.c., należy przyjąć, że wydanie postanowienia o umorzeniu postępowania o pozbawienie władzy rodzicielskiej będzie prawidłowe, jeśli np. zainteresowany rodzic lub dziecko umrze w toku postępowania (gdyż wydanie orzeczenia co do istoty sprawy stanie się wówczas zbędne) albo gdy okaże się, że wszczęcie postępowania od początku było zbędne lub niedopuszczalne, gdyż np. rodzicowi nie przysługuje władza rodzicielska z powodu ubezwłasnowolnienia lub niepełnoletności albo dziecko jest już pełnoletnie.

W tych natomiast wypadkach, gdy sąd opiekuńczy rozpatruje sprawę merytorycznie i na podstawie zebranego materiału dojdzie do przekonania, iż brak jest przesłanek faktycznych i prawnych przewidzianych w art. 111 k.r.o. do pozbawienia rodzica władzy rodzicielskiej, orzeczenie sądu ma charakter rozstrzygnięcia co do istoty sprawy. Nie powinno więc ono przybrać formy umorzenia postępowania, lecz stwierdzenia, że nie zachodzą przesłanki do pozbawienia danej osoby władzy rodzicielskiej nad jej małoletnimi dziećmi. Prostą konsekwencją wydania takiego merytorycznego orzeczenia będzie dopuszczalność zaskarżenia go w drodze rewizji (art. 518 k.p.c.).

Uchwała SN z dnia 18 lutego 1969 r., III CZP 134/68

Standard: 28963 (pełna treść orzeczenia)