Wyłączenie prawa zatrzymania z art. 461 k.c. w przypadku zwrotu przedmiotu użyczenia

Pozwana domagała się oddalenia powództwa wskazując na prawo zatrzymania parteru budynku wraz z łącznikiem do czasu zwrotu solidarnie przez powodów T. W. i S. T. bezpodstawnie wyegzekwowanego świadczenia o zapłatę kary umownej w wysokości 1.262.574,69 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 19 stycznia 2014 r.

Pozwana nie może powołać się na prawo zatrzymania ponieważ w okolicznościach sprawy takie uprawnienie jej nie służy. Jak wynika z art. 461 § 1 k.c., zobowiązany do wydania cudzej rzeczy może ją zatrzymać do chwili zaspokojenia lub zabezpieczenia przysługujących mu roszczeń o zwrot nakładów na rzecz oraz roszczeń o naprawienie szkody przez rzecz wyrządzonej. Takich roszczeń pozwana nie zgłosiła, a niezależnie od tego prawo zatrzymania w ogóle nie przysługuje, gdy obwiązek wydania rzeczy dotyczy min. rzeczy użyczonych (art. 461 § 2 k.c.).

Wyrok SA w Katowicach z dnia 11 stycznia 2019 r., V ACa 656/17

Standard: 28626 (pełna treść orzeczenia)

Pozwany wzajemny nie wykazał, aby po wypowiedzeniu stosunku użyczenia przysługiwało mu skuteczne wobec Spółdzielni prawo do władania pawilonem, na podstawie art. 222 § 1 KC powód wzajemny ma prawo domagać się od pozwanego wzajemnego wydania tego pawilonu.

Ponieważ - jak trafnie ustalił Sąd Okręgowy - podstawą korzystania przez J. Z. z pawilonu nr (...) była zawarta w sposób dorozumiany ze Spółdzielnią umowa użyczenia, podniesiony przez pozwanego wzajemnego zarzut zatrzymania pawilonu do czasu zaspokojenia roszczenia o zwrot nakładów nie może być uznany za skuteczny. Zgodnie bowiem z treścią art. 461 § 2 KC zarzut zatrzymania nie przysługuje, gdy chodzi o zwrot rzeczy wynajętych, wydzierżawionych lub użyczonych. W tej sytuacji pozwany wzajemny powinien wydać powodowi wzajemnemu pawilon, zaś roszczeń z tytułu poniesionych nakładów może dochodzić w odrębnym procesie. W tej sytuacji podniesione w apelacji zarzuty naruszenia 461 KC i art. 233 § 1 KPC są bezprzedmiotowe.

Wyrok SA w Warszawie z dnia 24 marca 2016 r., VI ACa 67/07

Standard: 28627 (pełna treść orzeczenia)