Adwokaci - podatek VAT

W świetle przepisów ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U.2011.177.1054, ze zm.; dalej: uVAT), w związku ze świadczeniem usług prawniczych, adwokat jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, rozumie się m.in. każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy w rozumieniu art. 7 tej ustawy, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa. w myśl art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. w tym kontekście działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.

W świetle powyżej przytoczonych przepisów uznaje się, że adwokat jest, podatnikiem podatku od towarów i usług także wówczas, gdy pełni funkcję pełnomocnika procesowego strony nie na podstawie zlecenia klienta (z wyboru), ale również gdy wykonuje czynności na zlecenie sądu w zakresie udzielania pomocy prawnej z urzędu (por. wyroki NSA: z 2 października 2007 r. w sprawie I FSK 1265/07, Lex nr 296565, 22 października 2008 r. w sprawie I FSK 1475/08, Lex nr 496270 oraz 27 stycznia 2011 r. w sprawie I FSK 1312/10, OSP.2011.9.92).

Należy wskazać, że w odniesieniu do adwokatów nie znajduje zastosowania zwolnienie podmiotowe dotyczące tzw. drobnych przedsiębiorców, przewidziane w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150 000 zł. Zgodnie z ust. 13 pkt 2 lit. a powołanego przepisu, zwolnienia tego nie stosuje się do podatników świadczących usługi prawnicze. Jak wskazuje się w piśmiennictwie, sam fakt wykonywania tych czynności, nawet jeżeli mają charakter marginalny, powoduje utratę prawa podatnika do zwolnienia. w tym przypadku nie występuje również element przedmiotowy, gdyż podatnik świadczący usługi prawnicze nie może w ogóle skorzystać ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ustawy o VAT (por. T. Michalik, VAT. Komentarz, Warszawa 2015, s. 1202)

Wyrok TK z dnia 6 kwietnia 2016 r., SK 67/13, OTK-A 2016/10, Dz.U.2016/1234

Standard: 469 (pełna treść orzeczenia)