Udział w zorganizowanej grupy przestępczej mającej na celu obrót narkotykami
Udział w zorganizowanej grupie przestępczej (art. 258 § 1 k.k.)
Sam fakt kilkukrotnego, czy nawet wielokrotnego zakupu narkotyków od określonej osoby, nie świadczy jeszcze o działaniu w ramach zorganizowanej grupy przestępczej w rozumieniu przepisu art. 258 § 1 k.k., co sugeruje autor apelacji, gdyż należałoby wykazać, czego nie uczynił już oskarżyciel publiczny, iż osoby biorące udział w zakupie narkotyków miały świadomość istnienia grupy i towarzyszył im zamiar działania w jej strukturach, a także, że jako członkowie zostali przez daną grupę zaakceptowani.
Osią apelacji prokuratora jest założenie, iż osoby systematycznie nabywające środki odurzające w celu dalszej ich odsprzedaży wchodzą w skład zorganizowanej grupy przestępczej. Założenie takie powinno iść jednak w parze z jednoczesnym wykazaniem, czego nie uczyniono, iż osoby nabywające narkotyki miały świadomość nie tylko istnienia zorganizowanej grupy przestępczej, w ramach której działały co najmniej trzy osoby, mające na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstw, będące w pewien sposób zorganizowane, ale także iż zachowaniu ich towarzyszył zamiar działania w ich strukturach i byli przez tą grupę akceptowani. Nie każda bowiem szajka przestępcza, nie każdy zespół współsprawców (art. 18 § 1 k.k.), stanowi zorganizowaną grupa mającą na celu popełnienie przestępstwa (art. 258 § 1 k.k.), ale tylko te, które są strukturami istniejącymi i funkcjonującymi w celu popełniania przestępstw, uświadomionymi przez ich uczestników (por. postanowienie SA w Krakowie z dnia 10 stycznia 2008 r., II AKz 672/07).
Wyrok SA w Łodzi, z dnia 29 maja 2014 r., II AKa 34/14
Standard: 27087 (pełna treść orzeczenia)
W przypadku działalności zorganizowanej grupy przestępczej, mającej na celu obrót narkotykami, branie udziału w takiej grupie oznaczać również może bycie odbiorcą narkotyków od takiej grupy, ale wtedy, gdy transakcje dokonywane z grupą miałyby charakter stały. Taki stały odbiorca narkotyków właśnie przez fakt regularnego uczestnictwa w handlu środkami odurzającymi pozostaje w strukturach grupy, zajmującej się obrotem narkotyków. Działalność takich osób musi być oceniona jako jedno z ogniw działania grupy. Trudno bowiem uznać w przypadku zorganizowanej grupy zajmującej się obrotem narkotykami, żeby osoby systematycznie od niej nabywające środki odurzające w celu dalszej odsprzedaży, nie wchodziły w skład jej struktury. Zatem gdyby dostawy narkotyków dla takiego odbiorcy odbywały się systematycznie, nie miały charakteru incydentalnego, bądź gdyby zostało wykazane, że odbiorca wyraził gotowość stałego nabywania narkotyków od członków zorganizowanej grupy przestępczej, można byłoby przyjąć, że uczestnicząc w taki właśnie sposób w obrocie narkotyków, osoba ta przynajmniej godziła się na to, że weszła w strukturę grupy, brała w niej udział. Bowiem osobę, która deklaruje wolę współpracy z grupą i stale odbiera od grupy narkotyki łączy już pewna więź organizacyjna, którą stanowi owo porozumienie wyrażające się w gotowości odbierania narkotyków.
Dokonanie dwóch czy trzech transakcji przez okres dwóch lat, nie musi samo w sobie świadczyć o stałości czy jakiejkolwiek regularności w odbieraniu narkotyków, nie dowodzi również istnienia ze strony takich nabywców gotowości odbierania narkotyków, czyli istnienia więzi organizacyjnej między nimi a zorganizowaną grupą przestępczą, nawet jeśli kupujący narkotyk zdawali sobie sprawę z tego, że nabywają środki odurzające od członków zorganizowanej grupy przestępczej. Aby stwierdzić, czy tacy odbiorcy tworzyli strukturę zorganizowanej grupy przestępczej należałoby zbadać czy osoby takie brały udział w innych akcjach przestępczych mających na celu obrót narkotykami, czy podejmowały jakiekolwiek działania mające na celu poszerzenie kręgu odbiorców czy dostawców narkotyków dla grupy, czy miały jakieś stałe zadania mające na celu kamuflowanie działalności grupy, przydzieloną rolę, czy dzieliły się zyskiem z odsprzedaży narkotyków, albo w jakikolwiek inny sposób ułatwiały czy pomagały w działalności grupy, czy też identyfikowały się z tą grupą. Powtórzenia zatem wymaga, że dla przypisania komuś udziału w zorganizowanej grupie przestępczej mającej na celu obrót środkami odurzającymi nie wystarczy samo ustalenie, że osoba ta była dwu czy trzykrotnym odbiorcą narkotyków i w tym celu kontaktowała się z członkami grupy.
Popełnienie wspólnie i w porozumieniu z członkami zorganizowanej grupy przestępczej nawet kilku przestępstw nie zawsze pozwala na przypisanie takiej osobie udziału w zorganizowanej grupie mającej na celu popełniania przestępstw. Jest bowiem oczywiste, że osoba nabywająca narkotyki od członków zorganizowanej grupy przestępczej może być członkiem tej grupy, ale z drugiej strony przynależność do grupy nie jest wcale warunkiem koniecznym do tego, aby nabywać narkotyki od członków grupy.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyraźnie wskazano, że „nawet współdziałanie kilku osób w popełnieniu czynu zabronionego nie decyduje jeszcze o istnieniu przesłanek uzasadniających przypisanie im udziału w grupie przestępczej. Niezbędne jest bowiem wykazanie w oparciu o przeprowadzone dowody, iż w konkretnym stanie faktycznym rzeczywiście występują wszystkie okoliczności pozwalające na przypisanie udziału w zorganizowanej grupie przestępczej” (wyrok SN z dnia 2 lutego 2005 r., II KK 188/04).
Wyrok SN z dnia 28 października 2008 r., V KK 141/08
Standard: 80543 (pełna treść orzeczenia)