Zdolność wnioskowa kolegialnych organów

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że niepodjęcie przez uprawnioną ogólnokrajową władzę organizacji pracodawców uchwały przed wystąpieniem z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego nie stanowi braku formalnego, który mógłby być usunięty w trybie art. 36 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Z brakiem formalnym mamy do czynienia wówczas, gdy uchwała właściwego organu została podjęta przed wystąpieniem do Trybunału a jedynie, najczęściej przez przeoczenie, nie dołączono dokumentu zawierającego jej treść. W takiej sytuacji dołączenie uchwały do akt usuwa przeszkodę formalną, pozwala na nadanie dalszego biegu wnioskowi i na rozpatrzenie wniosku. W przypadku gdy uchwała nie została podjęta przed wystąpieniem z wnioskiem, występuje brak legitymacji czynnej po stronie wnioskodawcy (orzeczenie TK z 24 września 1996 r. sygn. K. 13/95, OTK z 1996 r. tom II, poz. 34; wyrok TK z 3 listopada 1998 r. sygn. K. 12/98, OTK ZU Nr 6/1998, poz. 98; postanowienie z 16 stycznia 2001 r. sygn. T. 55/00, OTK ZU Nr 1/B/2002, poz. 29).

Trybunał Konstytucyjny stoi na stanowisku, że brak taki jest nieusuwalny i późniejsze podjęcie stosownej uchwały nie może sanować braku legitymacji. O ile możliwe jest konwalidowanie czynności pełnomocnika zdziałanych z przekroczeniem umocowania poprzez oświadczenie woli mocodawcy (art. 103 kc), o tyle nie jest dopuszczalne konwalidowanie czynności dokonanych przez organ osoby prawnej - czynności takie są nieważne (art. 39 kc). Niedopuszczalność analogicznego stosowania art. 103 kc do osób prawnych, potwierdzona przez Sąd Najwyższy w wyroku z 12 grudnia 1996 r. sygn. I CKN 22/96 (OSN z 1997 r. Nr 6-7, poz. 75) wynika przede wszystkim z faktu, iż zakres uprawnień pełnomocnika jest określony przez wolę mocodawcy który może swobodnie, także post factum, akceptować działania swojego reprezentanta, natomiast kompetencje organów osoby prawnej - w tym przypadku wnioskodawcy - są określone ustawowo i, co do zasady, nie mogą być przenoszone na inne podmioty.

Postanowienie TK z dnia 9 kwietnia 2002 r., K 18/01, OTK-A 2002/2/23

Standard: 3072 (pełna treść orzeczenia)