Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z lokalu mieszkalnego przez najemcę
Bezumowne korzystanie z lokalu mieszkalnego
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Przysługujące na mocy art. 224 § 2 k.c. i art. 225 k.c. wynagrodzenie nie jest naprawieniem szkody wyrządzonej właścicielowi, lecz wynagrodzeniem zapłaty za korzystanie z jego rzeczy, którą posiadacz musiałby uiścić właścicielowi, gdyby jego posiadanie oparte było na istniejącej podstawie prawnej. Rozwiązanie to oznacza, że wysokość świadczenia ustalana zostaje w oparciu o ceny występujące na rynku obrotu nieruchomościami za korzystanie z rzeczy określonego rodzaju w określonych warunkach i czasie.
Bezumowne użytkowanie nieruchomości nie jest transakcją opodatkowaną podatkiem od towarów i usług (VAT) z mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ustawy z 11 marca 2014 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221), ponieważ żądanie zapłaty z tego tytułu nie jest należnością za wykonanie jakiejkolwiek czynności opodatkowanej VAT, lecz stanowi wynagrodzenie, obejmujące kompensatę utraconych korzyści, a zatem kwotę mającą charakter sankcyjny ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 listopada 2017 r. VII ACa 945/17).
Ciężar wykazania wysokości należnego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu spoczywał na jego właścicielu, czyli na powodzie.
Wyrok SO w Białymstoku z dnia 25 września 2018 r., VII Ga 80/18
Standard: 26385 (pełna treść orzeczenia)
Świadczenie usług jest wykonane za wynagrodzeniem i podlega opodatkowaniu VAT w przypadku istnienia więzi prawnej pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą tej usługi, na podstawie której to więzi dochodzi do świadczenia wzajemnego, natomiast wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazaną w zamian za świadczenie na rzecz odbiorcy, które należy opodatkować.
Bezumowne korzystanie, od którego ustalone jest wynagrodzenie niepodlegające opodatkowaniu VAT, polega właśnie na tym, że pomiędzy jej stronami nie zostało zawarte żadne porozumienie, wyrażające wolę świadczenia. B. korzystania oznacza, że do tej czynności dochodzi wbrew woli właściciela tej nieruchomości a zatem w sytuacji gdy pomiędzy właścicielem a korzystającym bezumownie z nieruchomości nie istnieje żaden stosunek prawny, w ramach którego miałyby być spełnione świadczenia wzajemne.
W przypadku natomiast bezumownego korzystania z cudzej własności – bez jednoczesnej zgody właściciela na korzystnie z niej – właścicielowi przysługuje roszczenie zapłaty określonej kwoty pieniężnej jako naprawy szkody z tytułu bezprawnego korzystania z rzeczy. Wynagrodzenie to obejmuje kompensatę utraconych korzyści a zatem kwoty, mającej charakter sankcyjny, która nie jest opodatkowana VAT.
Bezumowne użytkowanie nieruchomości, na które nie została wyrażona w żadnej formie zgoda jej właściciela ani w sposób wyraźny, ani dorozumiany (jak to bezspornie miało miejsce w niniejszej sprawie), nie jest transakcją opodatkowaną VAT (jak dzierżawa), natomiast żądanie zapłaty z tego tytułu nie jest należnością za jej wykonanie (czynsz), opodatkowaną VAT, lecz wynagrodzeniem, które nie jest opodatkowane tym podatkiem.
Materiał dowodowy, zgromadzony w analizowanej sprawie, uzasadnia wniosek, że powód nigdy nie wyraził zgody na zajmowanie przez pozwanego spornej nieruchomości, ani w sposób wyraźny, ani dorozumiany a tym samym, wynagrodzenie jemu przysługujące nie spełnia kryteriów, określonych w art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ustawy z 11 marca 2014 r. o podatku od towarów i usług.
Na żądanie pozwu składa się wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy, co do którego w orzecznictwie Sądu Najwyższego zgodnie podnosi się, iż wynagrodzenie żądane na podstawie art. 224 § 2 k.c., 225 k.c. ma właśnie odszkodowawczy charakter i wobec tego nie jest obciążane podatkiem od towarów i usług (wyroki SN: z 15 kwietnia 2004 r., IV CK 273/03, niepubl., z dnia 22 marca 2002 r., I CKN 1344/99 i z dnia 27 lutego 2004 r., V CK 293/03
Wyrok SA w Warszawie z dnia 17 listopada 2017 r., VII ACa 945/17
Standard: 26386 (pełna treść orzeczenia)
W wyroku z dnia 28 marca 2014 r. III CSK 156/13, Sąd Najwyższy wyjaśnił, że jeżeli wynajmujący jest właścicielem rzeczy, do rozliczeń pomiędzy nim a najemcą z tytułu dalszego posiadania rzeczy, znajdą zastosowanie przepisy art. 224 i art. 225 k.c. w zw. z art. 230 k.c.
W przypadku uprawnienia wynajmującego do dysponowania rzeczą, innego niż własność, użytkowanie wieczyste lub ograniczone prawo rzeczowe, o jego prawie do zgłaszania roszczeń, decydować będą uregulowania wynikające z odpowiedzialności kontraktowej.
W uchwale (7) - zasada prawna z dnia 10 lipca 1984 r., III CZP 20/84, Sąd Najwyższy wyjaśnił, że wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z lokalu mieszkalnego przez najemcę, który utracił tytuł prawny do dalszego zajmowania lokalu, powinno odpowiadać należnościom za najem danego lokalu.
Wyrok SN z dnia 20 lipca 2017 r., IV CSK 560/16
Standard: 26332 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 9175 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 26368 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 26363 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 7438 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 32406 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 12850 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 31459 (pełna treść orzeczenia)