Podstawy zażalenia na zatrzymanie

Procedura karna wyszczególnia zatrzymanie, jako formę pozbawienia wolności (do 48 godzin) w rozdziale 27 k.p.k. i nie wiąże w żadnym razie oceny zasadności zatrzymania z późniejszym rozstrzygnięciem w sprawie karnej, do której może w ogóle nie dojść. Nie przewiduje też wartościowania podstaw zatrzymania w zależności od późniejszego skazania bądź uniewinnienia zatrzymanego. Ustawodawca wprowadził autonomię oceny podstaw do zatrzymania, wyłącznie w oparciu o okoliczności prawne, dowodowe i faktyczne tej formy pozbawienia wolności

Wyrok SA w Warszawie  z dnia 15 lutego 2019 r., II AKa 305/18

Standard: 25899 (pełna treść orzeczenia)

Celnie zauważa się w apelacji, że dokonując oceny zasadności (legalności) zatrzymania wnioskodawcy, Sąd pierwszej instancji w sposób błędny odwołał się do treści art. 247 § 1 k.p.k., który stanowił podstawę prawną wydanego w tym przedmiocie prokuratorskiego zarządzenia. Należy zgodzić się z argumentacją apelacji, że ocena ta nie powinna być dokonywana przez pryzmat przesłanek wskazanych w tym przepisie, lecz powinna być czyniona wyłącznie w oparciu o przesłanki wymienione w art. 75 § 2 k.p.k. Wskazując na powyższe, skarżący zasadnie przypomina, że zatrzymanie wnioskodawcy miało miejsce w czasie, gdy miał on już status strony – był podejrzanym (o popełnienie dwóch przestępstw z art. 190 § 1 k.k. oraz pięciu przestępstw z art. 216 § k.k. – uwaga SA), co więcej doszło do niego w dniach 16-17 września 2014 roku, to jest przed zmianą przepisów kodeksu postępowania karnego, w tym art. 247 § 1 k.p.k., która nastąpiła z dniem 1 lipca 2015 roku. Zwracając uwagę na te okoliczności, trafnie dalej podnosi, że art. 247 § 1 k.p.k., na który (wadliwie) powołał się prokurator w swym zarządzeniu, nie mógł mieć zastosowania do wnioskodawcy, gdyż w swym ówczesnym brzmieniu odnosił się wyłącznie do osoby podejrzanej, nie zaś podejrzanego. Zasadnie stwierdzając na tej podstawie, że zatrzymanie wnioskodawcy mogło nastąpić jedynie w oparciu o art. 75 § 2 k.p.k., nie bez racji podnosi się w apelacji, że dla oceny słuszności tego zatrzymania nie ma żadnego znaczenia podkreślana przez Sąd pierwszej instancji okoliczność, iż zachodziła obawa, że wnioskodawca nie stawi się na wezwanie, gdyż wcześniej nie przychodził na dozór. Trafnie podkreśla się w niej, że okoliczność ta, relewantna w kontekście treści obowiązującego wówczas art. 247 § 1 k.p.k., jest pozbawiona znaczenia z perspektywy art. 75 § 2 k.p.k., który wyłącznie mógł mieć w sprawie zastosowanie. Ten ostatni przepis dopuszcza bowiem zatrzymanie i przymusowe sprowadzenie oskarżonego (podejrzanego) tylko w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa.

Wyrok SA w Krakowie z dnia 16 grudnia 2015 r., II AKa 284/15

Standard: 25900 (pełna treść orzeczenia)