Prekluzja zarzutów dotyczących naruszeń prawa procesowego (art. 162 k.p.c.)

Konstytucyjność przepisu jest naruszona, gdy dane prawo (możliwość zgłoszenia zarzutu apelacyjnego) wprawdzie istnieje formalnie (w razie zgłoszenia zastrzeżenia z art. 162 k.p.c.), lecz stosowanie go w praktyce jest uniemożliwione (gdyż strona nieobecna wobec zamknięcia rozprawy nie ma możliwości zwrócić uwagę sądu na uchybienie). W rezultacie, racje o konstytucyjnej randze (prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy z art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej) skłaniają do przyjęcia, że jeśli strona jest nieobecna na rozprawie, w trakcie której sąd pierwszej instancji oddala wniosek dowodowy i zamyka rozprawę, to przysługuje jej prawo do powoływania się w apelacji na uchybienie sądu bez konieczności wykazywania winy w zakresie nie zgłoszenia zastrzeżenia, pod warunkiem, że w trybie art. 380 k.p.c. wniesie o rozpoznanie tego postanowienia przez sąd odwoławczy.

U podstaw takiego założenia leży ratio legis art. 162 k.p.c., polegające na spostrzeżeniu, że przepis ten służy zapewnieniu prawidłowości postępowania, do której osiągnięcia zmierza sąd, jednakże przy współudziale stron, w drodze usuwania i eliminowania wszelkich uchybień w toku postępowania, które w konsekwencji mogłyby skutkować wzruszenie orzeczenia (zob. wyrok SN z dnia 10 sierpnia 2006 r., V CSK 237/06).

Wyrok SN z dnia 9 lipca 2020 r., III UK 7/19

Standard: 60724 (pełna treść orzeczenia)

W apelacji ani w skardze kasacyjnej strona nie może skutecznie zarzucić uchybienia przez sąd przepisom postępowania, dotyczącego przeprowadzania dowodów, jeżeli na podstawie art. 162 k.p.c. nie zwróciła uwagi sądu na to uchybienie.

Wyrok SN z dnia 5 lipca 2018 r., I CSK 551/17

Standard: 66347 (pełna treść orzeczenia)