Wyłączenie cywilnoprawnych sankcji z tytułu wadliwego rozwiązania stosunku pracy (art. 58 k.c. w zw. z art. 300 k.p.)

Każda jednostronna deklaracja pracodawcy o ustaniu stosunku pracy, dokonana nawet z naruszeniem prawa, prowadzi do ustania stosunku pracy w terminie wskazanym przez pracodawcę, bo wszelkie jego czynności, nawet bezprawne, zmierzające do rozwiązania stosunku pracy są skuteczne i mogą być podważone wyłącznie w drodze odpowiedniego powództwa przewidzianego Kodeksem pracy.

Co prawda, zgodnie z art. 104 zdanie pierwsze k.c., jednostronna czynność prawna dokonana w cudzym imieniu bez umocowania lub z przekroczeniem jego zakresu jest nieważna, jednak sankcja określona w tym przepisie nie ma zastosowania do czynności rozwiązującej umowę o pracę, bowiem byłoby to sprzeczne z zasadą wzruszalności skutków wadliwego wypowiedzenia umowy o pracę tylko na żądanie pracownika wyrażone przez wystąpienie przez niego do sądu z roszczeniami określonymi w art. 45 § 1 k.p. Z tego względu - zgodnie z art. 300 k.p. - przepisy Kodeksu cywilnego mogą być stosowane w takich przypadkach jedynie odpowiednio, tzn. z wyłączeniem sankcji nieważności

Wyrok SN z dnia 7 grudnia 2021 r., III PSKP 49/21

Standard: 64463 (pełna treść orzeczenia)

Kardynalną zasadą prawa pracy jest skuteczność jednostronnych czynności rozwiązujących, bez względu na ich wadliwość. Ich wzruszenie może nastąpić wyłącznie na drodze sądowej. Uruchomienie jej następuje przez odwołanie się pracownika do sądu pracy (wyrok SN z dnia 13 grudnia 1996 r., I PKN 41/96).

Wadliwość formalna lub materialna nie skutkuje bezwzględną nieważnością czynności prawnej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 1997 r., I PKN 170/97). Dotyczy to również przypadków, gdy zakończenie umowy o pracę było normatywnie niedopuszczalne (wyrok SN z dnia 5 listopada 1998 r., I PKN 414/98, uchwała (7) SN z dnia 17 listopada 2011 r., III PZP 6/11). Także wtedy, gdy występuje wątpliwość czy wypowiedzenia dokonała osoba lub organ nieuprawniony do reprezentacji pracodawcy, nie dochodzi do nieważności czynności prawnej (wyrok SN z dnia 9 czerwca 2009 r., II PK 264/08). Oznacza to, że w tym zakresie przepis art. 58 § 1 k.p. nie ma zastosowania, gdyż pozostaje w opozycji względem zasady prawa pracy (art. 300 k.p. - wyrok SN z dnia 17 listopada 1997 r., I PKN 351/97).

Wyrok SN z dnia 17 stycznia 2019 r., III PK 124/17

Standard: 61968 (pełna treść orzeczenia)