Korekta w księdze wieczystej wielkości udziałów obliczonych z obrazą art. 3 ust. 3 u.w.l.

Przy sukcesywnym wyodrębnianiu i sprzedaży lokali na miejsce udziału określonego w umowie z naruszeniem art. 3 ust. 3 u.w.l., wchodzi udział obliczony zgodnie z wyrażoną w tym przepisie regułą, odrębna własność lokalu nie może bowiem istnieć bez udziału właściciela lokalu w nieruchomości wspólnej.

Stanowisko takie jest w orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalone i uzyskało również aprobatę w doktrynie (zob. uchwała SN z dnia 28 lutego 1996 r., III CZP 199/95, postanowienie SN z dnia 14 marca 2002 r., IV CKN 896/00, wyroki SN z dnia 8 października 2002 r., IV CKN 1304/00, z dnia 21 lutego 2002 r., IV CKN 751/00 i z dnia 3 września 2009 r., I CSK 6/09).

Przepis art. 3 ust 3 u.w.l., określający sposób obliczania udziałów w nieruchomości wspólnej, może stanowić podstawę wpisu do księgi wieczystej prawidłowo obliczonych udziałów.

Postanowienie SN z dnia 4 grudnia 2019 r., I CSK 519/18

Standard: 48986 (pełna treść orzeczenia)

Rozważając sposób dokonania w księdze wieczystej korekty wielkości udziałów obliczonych z obrazą art. 3 ust. 3 u.w.l., trzeba przypomnieć, że w wyjątkowych sytuacjach podstawę wpisu do księgi wieczystej może stanowić sam przepis ustawy (zob. uchwały SN z dnia 9 lipca 1993 r., III CZP 91/93, z dnia 7 maja 2009 r., III CZP 15/09, z dnia 7 października 2009 r., III CZP 69/09 i z dnia 27 czerwca 2013 r., III CZP 29/13 oraz postanowienia z dnia 24 czerwca 1997 r., II CKN 216/97, z dnia 23 maja 2002 r., IV CKN 1092/00 i z dnia 13 listopada 2003 r., I CK 238/02). Stanowisko to można już uznać za utrwalone w orzecznictwie. Znalazło ono również wyraz w § 60 pkt 4 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 sierpnia 2003 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie informatycznym (Dz. U. z 2013 r., poz. 695), zgodnie z którym przy dokonywaniu wpisów w działach I-Sp, II, III i IV, jeżeli podstawą wpisu jest akt prawny należy wskazać datę jego uchwalenia lub wydania.

Zatem w sytuacji, w której art. 3 ust. 3 u.w.l., określający sposób obliczania udziałów, wchodzi na miejsce wadliwie określonych udziałów właścicieli lokali w nieruchomości wspólnej, zachodzą podstawy by przyjąć, że przepis ten może stanowić podstawę wpisu do księgi wieczystej prawidłowo obliczonych udziałów (zob. art. 7 ust. 2 u.w.l., § 7 ust. 1 i 3, § 49 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 września 2001 r. w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów, Dz. U. Nr 102, poz. 1122 ze zm., i § 31 – 41 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 sierpnia 2003 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie informatycznym).

Nie ulega wątpliwości, że z wnioskiem o dokonanie takiego wpisu, korygującego wadliwie obliczone i ujawnione w księdze wieczystej udziały właścicieli lokali w nieruchomości wspólnej może wystąpić zarząd wspólnoty mieszkaniowej, z tym że w postępowaniu wieczystoksięgowym uczestniczyć powinni wszyscy zainteresowani właściciele lokali.

Postanowienie SN z dnia 26 września 2013 r., II CSK 43/13

Standard: 24441 (pełna treść orzeczenia)