Niewykonanie a nienależyte wykonanie przedmiotu umowy o dzieło

Jak wielokrotnie wskazywał Sąd Najwyższy z punktu widzenia uprawnień stron umowy o dzieło istotne jest rozróżnienie niewykonania zobowiązania objętego umową od jego nienależytego wykonania.

Z niewykonaniem zobowiązania mamy do czynienia wówczas, gdy dzieło nie zostało wykonane w ogóle bądź, gdy wada jest tego rodzaju, że uniemożliwia normalne wykorzystanie rezultatu prac wykonawcy lub odbiera im cechy wyraźnie oznaczone w umowie istotnie zmniejszając ich wartość (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2015 r., sygn. akt III CZP 8/15). Oddanie takiego dzieła-dotkniętego wadą istotną, czyniącą je niezdatnym do użytku nie powoduje wymagalności wierzytelności przyjmującego zamówienie o wynagrodzenie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 1998 r., sygn. akt I CKN 520/97).

Jeżeli dzieło nie zostało wykonane w ogóle bądź zostało wykonane na tyle wadliwie, że nie nadaje się do wykorzystania, jak w niniejszej sprawie, to przyjmujemy, że umowa o dzieło nie została przez wykonawcę wykonana. W takiej sytuacji nie można mówić ani o wydaniu (oddaniu) dzieła, ani o obowiązku jego odebrania, a zatem nie powstaje także obowiązek zamawiającego zapłaty wynagrodzenia.

Jeżeli natomiast dzieło ma wady, które nie dyskwalifikują go co do jego istoty, to wówczas następuje wydanie (oddanie) dzieła, zgodnie z umową (art. 627 k.c.), ze skutkami prawnymi, o jakich mowa w szczególności w art. 642, 643 i 646 k.c., a dla zamawiającego powstają uprawnienia wynikające z rękojmi za wady dzieła, o których mowa w art. 637 i 638 k.c.

A zatem w sprawie niniejszej, skoro uznajemy, że do wykonania umowy przez powoda w ogóle nie doszło, przepis art. 637 k.c. nie znajdzie zastosowania. Tym samym nie ma znaczenia czy zamawiający spełnił warunki skorzystania z uprawnień wynikających z rękojmi za wady dzieła, a tym samym czy może żądać obniżenia wynagrodzenia, albowiem okoliczność ta pozostaje bez wpływu na treść rozstrzygnięcia, skoro uznajemy, że wobec niewykonania umowy wynagrodzenie w ogóle się nie należy. Skoro nie doszło do wykonania umowy, nie doszło też do zaktualizowania się uprawnień z tytułu rękojmi przewidzianych w art. 637 k.c.

Wyrok SA w Warszawie z dnia 22 września 2015, VI ACa 1273/14

Standard: 23040 (pełna treść orzeczenia)