Wyłączenie art. 731 k.p.c. do zabezpieczenia majątkowego w postępowaniu karnym

Zabezpieczenie majątkowe dokonane w postępowaniu karnym na potrzeby możliwej do orzeczenia kary grzywny, czy przepadku korzyści, nie może być rozpatrywane w kontekście unormowania art. 731 k.p.c. Przepis ten nie znajduje  odpowiedniego zastosowania dla zabezpieczenia majątkowego na potrzeby penalne. Rzecz w tym, że w tego typu przypadkach trudno jest mówić o "zaspokojeniu roszczenia", która to kategoria jest właściwa dla prawa cywilnego, zaś na gruncie prawa karnego wymaga wskazania w wyraźnych podstawach prawnych.

Tym samym uznać trzeba, że w postępowaniu karnym o "roszczeniu" w ujęciu ww. art. 731 k.p.c. można mówić w zasadzie jedynie w odniesieniu do instytucji obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia (art. 46 § 1 k.k.), czy nawiązki (art. 46 § 2 k.k.), nie zaś w przypadku zabezpieczenia wykonania kary (grzywny), czy środka karnego (świadczenia pieniężnego), albo kompensacyjnego o charakterze penalnym (przepadek przedmiotów, czy korzyści majątkowej).

O ile bowiem instytucje przewidziane w art. 46 § 1 oraz § 2 k.k. stanowią w istocie przeniesione ze względów prakseologicznych roszczeń o charakterze cywilnym (co wynika pośrednio także z treści art. 12 k.p.c.), o tyle skutkujące dolegliwością majątkową kary, czy środki karne mają sensu stricte penalny, publicznoprawny charakter. Nota bene należy zauważyć także, iż norma art. 731 k.p.c. nie ma charakteru bezwyjątkowego także na gruncie postępowania cywilnego.

Postanowienie SA w Katowicach z dnia 8 marca 2017 r., II AKz 139/17

Standard: 22695 (pełna treść orzeczenia)