Brak szkody po stronie wierzyciela jako przesłanka egzoneracyjna (art. 299 § 2 k.s.h.)

Nieponiesienie szkody przez wierzyciela spółki mimo niezgłoszenia w terminie wniosku o ogłoszenie jej upadłości oznacza, że majątek wierzyciela spółki nie doznaje negatywnych następstw wskutek tego zaniechania członka zarządu. Jednak pasywa samoczynnie zawsze wzrastają, gdy świadczenie na rzecz wierzyciela nie następuje w terminie ze względu na opóźnienie w jego spełnieniu, powiększają się bowiem o należne odsetki. W konsekwencji rosnące pasywa mają wpływ na wartość majątku wierzyciela bez względu na samą możliwość zaspokojenia jego roszczeń.

Postanowienie SN z dnia 27 czerwca 2019 r., III CSK 8/19

Standard: 62198 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z art. 299 § 2 k.s.h. członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności, jeżeli wykaże jedną z przesłanek egzoneracyjnych wymienionych w tym przepisie, który statuuje domniemanie poniesienia przez wierzyciela spółki szkody w wysokości zobowiązania niewyegzekwowanego od tej spółki. Domniemywany jest też związek przyczynowy między szkodą wierzyciela a niezłożeniem przez członka zarządu we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz jego zawinienie w tym względzie (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2016 r., I CSK 68/15, nie publ.).

Stwierdzenie braku szkody po stronie wierzyciela zakłada wykazanie, że pomimo wdrożenia we właściwym czasie postępowania upadłościowego, wierzyciel nie uzyskałby w tym postępowaniu zaspokojenia swojej należności ze względu na brak wystarczającego majątku spółki. Pojęcie szkody należy odnosić do obniżenia potencjału majątkowego spółki, dlatego członek zarządu powinien, odwołując się do stanu majątkowego spółki istniejącego w czasie właściwym dla zgłoszenia upadłości i biorąc pod uwagę przewidzianą w postępowaniu upadłościowym kolejność zaspokojenia z masy upadłości, wykazać niemożność uzyskania przez wierzyciela zaspokojenia swego zadłużenia (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2015 r., II CSK 402/14, nie publ.).

Postanowienie SN z dnia 6 czerwca 2018 r., III CSK 53/18

Standard: 22402 (pełna treść orzeczenia)